EGABen Irizpena, 2017-2020ko “Basque Industry 4.0” Industrializazioari Planari buruz

Bilbon, 2017ko uztailaren 3an.

 

Euskadiko EGABek egokitzat jotzen du "2017-2020ko Basque Industry 4.0 Industrializazio Planari" buruzko izapidea, organo aholku-emaile honek eginiko gogoetak barne. Plana Eusko Jaurlaritzako Garapen Ekonomiko eta Azpiegituren Sailak aurkeztu du.

EGABi aurkeztu zaion testua gida bat da Jaurlaritzako arloek industria sustatzeko egiten duten lana egituratu eta koordinatzeko. Planaren arabera, industria funtsezko pieza bat da gure ongizatearen ereduan eta euskal ekonomiaren motorra da. Hemen, “4.0 Industria” deritzonak protagonismo berezia hartzen du, paradigma aldaketa baitakar, eta horrek ikuspegi kontzeptual eta estrategiko berria exijitzen du euskal ekosistema industrial osoan.

 

Egoki irizten dien oharrak egin aurretik, Ekonomi eta Gizarte Gaietako Kontseiluak aurre-gogoeta bat egin du, honelako plan batean zerikusia duten eragile guztiek parte hartzearen beharra azpimarratzeko. Ildo honetan, EGABak gogora ekarri du aurkeztutako dokumentua Industria Sailburuordetzak egin duela, SPRIrekin eta Energiaren Euskal Erakundearekin elkarlanean, eta azpimarratu du “gizarte modernoak zenbait eragile publiko, pribatu edo sozialen elkarreraginean oinarrituta eratzen direla”, besteak beste sindikatu eta enpresa erakundeak. “Horregatik –jarraitzen du EGABek–, uste dugu plana egiteko prozesuan parte hartze nahikoa ez egotea eragozpena dela enpresen, enpresaburuen, langileen, enpresa-elkarteen, sindikatuen, eragile teknologikoen, unibertsitateen eta lan heziketako zentroen oraingo eta etorkizuneko inplikaziorako, elkarrekin euskal industriaren etorkizunean laguntzeko bidean, gure ongizate ereduan funtsezko pieza dena”.

 

EGAB, neurri handi batean, bat dator Jaurlaritzaren agirian azaldutako testuinguru sozioekonomikoarekin, datozen urteetarako hazkuntza motela aurreikusten duena, eta industrian gertatuko den eraldaketa sakonari buruzko oharrarekin, “Laugarren Industria Iraultza, 4.0 Industria” izena eman zaiona.

Ildo honetan, adierazi du “oso egokia dela planaren printzipio nagusietako hiruren aukeraketa: industria produktiboaren aldeko apustua, haren kontzepzio zabala eta erdigunea pertsonengan jartzea”. Gainera, egokia deritzo politika industriala zuzenean zerikusia duten beste politika batzuekin uztartzeari (hezkuntzakoak eta enplegukoak, adibidez). Hori esanda, EGABek zenbait gogoeta egin ditu irizpenean, aurkeztutako plana hobetzeko asmoz.

 

EGABak adierazi du kontsultarako aurkeztu zaion testuak “ez duela zehazten, zuzenean ez Eusko Jaurlaritzaren beste agiri batzuk aipatuz, nolako 4.0 eredua nahi den herri honentzat: erabatekoa, ala funtsean eskaintza izaerakoa edo funtsean eskaera izaerakoa”.

Kontsulta-organoaren iritzian, “erlazio lausoa dago” Industrializazio Planaren zirriborroaren eta 4.0 Industriari buruzko dokumentazio estrategikoaren –adibidez, Fabrikazio Aurreratuko Estrategiaren– artean, eta “ez dira zehazten estrategia horrekiko konexio mekanismoak, ez ebaluazioan, ez estrategiaren burutzapenean espero den inpaktu-mailan...”.

 

Euskal kontsulta-organoak, bestalde, kezka adierazi du, eraldaketa industrial honek enplegu-motetan ekarriko dituen aldaketengatik. Azaltzen duenez, aldaketa horiei aurrea hartu behar zaie eta azkar jokatu, eskaera txikia daukaten sektoreetatik eskaera handiagoa duten sektoreetara aldatzea bermatuz. Eta EGABen arabera, horretarako, “prospekzio sektorialerako espazioak daudela bermatu behar da, zerikusia duten eragileen parte hartzearekin (eragile sozialak eta beste eragile batzuk); politika aktiboak eta prestakuntza iraunkorreko politikak diseinatu eta gauzatu behar dira, eta babes sozialeko sistema bat bermatzeko gai izan behar dugu, joera horiek pertsonengan izango duten eraginari erantzun egokia ematen diogula bermatzeko. Modu berean, ukitutako pertsonak sortzen diren lanpostu berrietarako prestatu behar dira”.

 

Euskal industriaren lehiakortasunerako erronken artean, dokumentuak pertsonen aldeko apustu handiagoa sartzen du. Testuinguru honetan, EGABek proposatu du planak berariaz aipa ditzala zenbait beharrizan: “negoziazio kolektiboa oraingo eta etorkizuneko erronkei egokitu eta horien arabera garatu beharra; elkarreragin handiagoa eta inplikazio iraunkor eta etengabea egotea lan munduaren eta prestakuntzaren artean; talentua atxiki eta erakartzea; konpromiso bat egotea gardentasunarekin eta elkarrizketarekin enpresan”.

 

Irizpenean zehar, EGABek behin baino gehiagotan hausnartzen du enpresen tamaina txikia euskal ekonomiarentzat den ahuldadea. Horregatik, gomendatu du enpresaren dimentsioa ardatz transbertsala izan dadila, “ildoak ardatz guztietan banatuz, 4.0 Industrian gertatzen denez eta, betiere, ikuspegi holistiko batetik”. Testuinguru honetan, adierazi du ez dela berariaz aipatu ETEek jakintza zerbitzu aurreratuak eta beraien finantzaketa eskuratzea sustatu beharra, eta ondokoa gogora ekarri du: “euskal enpresaren dimentsio txikiaren eraginez, 4.0 Industriarekin eta nazioartekotzearekin bat egiteko orduan, gainegiturez gain (klusterra....), eragile aktiboak behar dira, I+G+b-ren benetako transferentzia bideratzen dutenak, eta nazioartekotze lehiakorra babesten dutenak”.

 

Azkenik, EGABen ustez, plana gauzatzeko, ezinbestekoa da “eragile ekonomiko eta sozialek parte hartzeko irekitzea plana, baita zerikusia duten beste eragile batzuek parte hartzeko ere, “solaskidetza iraunkor baten” bidez”. Uste du beharrezkoa dela solaskide horien artean Elkarrizketa Sozialeko Mahaia berariaz sartzea, “informazio, irizpide eta ikuspegiak trukatzeko eta erkatzeko foro egokia den aldetik, beste foro batzuetatik kualitatiboki ezberdina”.