Batzordeak neurri berri bat sartzea proposatu du, ustiategi txiki jasangarrietako nekazari jabeak laguntzetatik kanpo geratuko ez direla bermatzeko.
Euskadiko Ekonomia eta Gizarte Arazoetarako Batzordeak, Ekonomiaren Garapen, Jasangarritasun eta Ingurumen Sailak garatu duen “Euskal Autonomia Erkidegoan nekazaritza politika erkidearen 2023-2027 plan estrategikoa (NPEPE) aplikatzeko xedapenak ezartzen dituen eta landa-eremuen karakterizazioa finkatzen duen Dekretu-proiektuari” buruzko txosten kaleratu du. Aztertu ondoren, Batzordeak egokitzat jo du hura izapidetzea, irizpenean egindako gogoetekin.
2023-2027 NPBren berrikuntza nagusietako bat estatu kide guztiek NPBren Plan Estrategiko bakarra izan behar dutela da.
Lehen zutabearen esparruan programatutako laguntza-esku-hartzeak (laguntza zuzenak eta sektorialak, Nekazaritza Bermatzeko Europako Nekazaritza Funtsak (NBEF) finantzatutakoak eta estatuan zuzenean aplikatzekoak direnak) eta bigarren zutabeko landa-garapeneko esku-hartzeak (Landa Garapenerako Europako Nekazaritza Funtsak (LGENF) kofinantzatutakoak) biltzen ditu Espainiako KEBPBak. Horiek autonomia-erkidegoan ezarri eta garatzen dira.
Euskadiren kasuan, zuzeneko ordainketez eta NBEF funtsaren esku-hartze sektorialez gain, landa-garapeneko 18 esku-hartze programatu dira, horietako batzuk Eusko Jaurlaritzaren eskumenekoak eta beste batzuk foru-aldundien eskumenekoak.
Esparru horretan, eta bigarren zutabearen barruan, Euskadiko Ekonomia eta Gizarte Arazoetarako Batzordeak nekazaritza- eta ingurumen-neurri berri bat sartzea proposatzen du, "Ekonomia zirkularra, ustiategi txiki jasangarriak" izenekoa, urteko oroharreko prezioan ordaintzea edo hektareako ordainketa bat ahalbidetzeko. Horrela, baratzeko etxaldeak, fruta, animalia txikiak estentsiboan... NPBren “parte direla ere” esan ahal izango dute.
Gizarteratzeko proposamen horren arrazoia da ustiategien tamaina txikia dela-eta nagusiki nekazariak direnak Plan Estrategikoaren lehen zutabetik kanpo geratu direla berriro; eta Europako legerian, berriz, sartzeko aukera dago, berariaz aipatzen baita behar bezala justifikatutako kasuetan oroharreko edo unitateko ordainketa bakarreko laguntzak eman daitezkeela, ustiategien dimentsioari soilik erantzun beharrean.
Nahiz eta Batzordearen ustez proiektuaren izapidetzea egokia izan, aipatu diren inklusioak kontuan hartuta, gogoeta espezifiko batzuk egin ditu, hala nola aztertutako testua hobetzeko proposamenak.
Alde batetik, kontsumitzaileen elkarteak Euskadiko KEBPBren Eskualdeko Jarraipen Batzordean sartzea proposatzen da. Era berean, aurrez adierazitakoaren ildotik, "Ekonomia zirkularra, ustiategi txiki iraunkorrak" izeneko epigrafe berri bat sartzea gomendatzen dugu, LGENF funtsarekin batera finantzatutako esku-hartzeen barruan. Nekazaritzako produktuak eraldatzeko, merkaturatzeko eta/edo garatzeko inbertsioei dagokienez, ziurtagiri ekologikoa duten nekazaritzako elikagaien merkaturatzea merkatura bideratzea proposatzen da.
Era berean, egoki deritzogu argitzeari NPBtik datozen funtsen iruzurrezko erabilerari buruzko susmoak jakinarazteko herritarren eskura dagoen salaketa-kanala 2019/1937 (EB) Zuzentarauak sortutakoa den edo salaketa-kanal berria den. Era berean, zehapen-prozedura izapidetzeko gehieneko epea amaitu ondoren, interpelatutako jokabideak zehapenik gabe gera daitezkeen argitzea gomendatzen dugu.