Euskadiko Ekonomia eta Gizarte Arazoetarako Batzordeak Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak gauzatutako “Euskal Autonomia Erkidegoko Hezkuntza Lege-Aurreproiektuari” buruzko txostena egin du. Bere erantzunean, Batzordeak egokitzat jotzen du araudiaren izapidetzea, aztertutako testua hobetzeko proposamen gisa egindako oharrak kontuan izanda. Era berean, beharrezkotzat jotzen du adostasuna bilatuko duen Autonomia Erkidegoko hezkuntza- eta gizarte-eragileen arteko elkarrizketa eraikitzailearen bidez gauzatzea.
Lege-aurreproiektuaren helburua hezkuntza-trantsizio zuzena ahalbidetzea da, une bakoitzeko beharrei erantzuteko gai izango den eta euskal hezkuntza-sistema moldagarria eta malgua eraikitzen lagunduko duen prozesu inklusiboaren (ekitatean, gizarte-kohesioan eta bikaintasunean oinarritua) bidez. Ekimen berri horrek 1993ko Euskal Eskola Publikoaren Legean jasotako egungo erregulazioa ordeztuko du, eta euskal hezkuntza-sistema osoa arau-testu bakar batean kokatzea eta arautzea du helburu. Horrek berekin dakar funts publikoekin finantzatzen diren ikastetxe guztietan (ikastetxe publikoak eta itunpekoak) aplikatzea, eta unean-unean, baita ikastetxe pribatuetan ere.
Euskadiko EGABek demografian, jasangarritasunean, digitalizazioan eta abarretan eragindako aldaketa ugariak egiaztatu ditu bere txostenean. Izan ere, bere iritziz, erronka berriei ekiteko diagnostiko partekatu berriak eta tresna berriak behar dira, hezkuntzaren arloan batez ere. Ildo horretan, euskal organo aholku-emaileak adierazi du hezkuntza hobetzea erronka garrantzitsua dela, eta hezkuntza- eta gizarte-eragileen arteko lankidetza, elkarrizketa eta adostasuna eskatzen duela, eta enpresa-ikuspegia eta -lankidetza izatera behartzen duela. Horregatik, EGABk eragile ekonomiko eta sozialen eta, zehazki, enpresa-ordezkaritzaren parte-hartzea izango duen gobernantza garatzea gomendatzen du.
Irizpenean egindako oharrei dagokienez, EGABek azpimarratzen du garrantzitsua dela hezkuntza- eta lanbide-orientazioa indartzea, lanbide eta lan arloko soluzio goiztiarra jasotzeko, bai eta ikasgeletan gizartearen eta enpresaren ikuspegitik interesekoa izango den kultura ekonomikoa eta balioak garatzea ere, euskal ekonomiaren errealitatearen, enpresa-errealitatearen eta etorkizuneko langileen artean lotura handiagoa egon dadin.
Gainera, organo aholku-emaileak beharrezkotzat jotzen du irakasleak gai sozioekonomikoetan eta enpresarialetan prestatzea; ezagutzak eta gaitasunak premia sozioekonomikoetara eta enpresarialetara hobeto egokitzea; eta eskolen eta ingurune produktiboaren arteko etengabeko lotura izango diren sinergiak bilatzea. Horrela, EGABek ikusten du STEM bokazioek behera egiten dutela gazteen artean, enpresa-sarean profil horiek gero eta beharrezkoagoak diren arren. Horregatik, beharrezkotzat jotzen du irteera zientifiko-teknologiko horien prestigioa hobetzeko lan egitea.
Irizpenak ohartarazten duenez, zenbait unetan testua anbiguoa edo/eta abstraktua izan daiteke zenbait alderditan, eta alderdi horiek ez dira jaso, edo jaso badira, ez daude behar bezala garatuta. Alderdi horien artean aipatzen du eskubide konstituzionala dela ikasleek jasotzen duten prestakuntzak ez duela nahitaez erlijiosoa izan behar. Premisa hori kontuan hartuta, euskal kontsulta-organoak faltan botatzen du finantzaketa publikoa jasoko duten zentroak laikoak izatearen beharrari edo ez beharrari buruzko aldez aurreko eztabaida. Azkenik, EGABek beharrezkotzat eta egokitzat jotzen du LGTBI+ kolektiboa araudian berariaz aipatzea, diskriminaziorik ezaren balizkoak zerrendatzen dituzten zerrendetan, hain zuzen ere.
TALDE SINDIKALAREN AURKAKO BOTOA
Hezkuntza Lege-Aurreproiektuari buruzko irizpenak Euskadiko CCOO Sindikatuen Konfederazioaren eta Unión General de Trabajadoras y Trabajadores de Euskadiren (UGT Euskadi) aurkako boto partikularra izan du. Boto bateratu horrek legearen izapidetzea gelditzeko eskatzen dio Jaurlaritzari, adostasuna lortzea ahalbidetuko duen negoziazio-prozesua amaitu arte.
Ildo horretan, talde sindikalak uste du ez dela adostasun handirik lortu legea onartzeko orduan, eta legea abstraktuegia eta anbiguoegia dela. Gainera, beharrezkotzat jotzen du etorkizuneko legea berez argia izatea, geroko arau-garapenak saihestuz, eta euskal gizartearen egungo eta etorkizuneko benetako beharrei erantzutea ahalbidetuko duen hezkuntza-sistemaren alde egitea.