Euskadiko Ekonomia eta Gizarte Arazoetarako Batzordearen azken osoko bilkurak organo aholku-emaile honen bi irizpen berretsi ditu: batetik, Euskal Autonomia Erkidegoan elikagaien hurbileko salmenta arautzen duen Dekretu-proiektua, eta, bestetik, Euskal Autonomia Erkidegoan txerri-azienda estentsiboaren ustiategiak antolatzeko oinarrizko arauak garatzeko Dekretu-proiektuari buruzko irizpena, biak ere Ekonomiaren Garapen, Jasangarritasun eta Ingurumen Sailak eginak.
Euskal Autonomia Erkidegoan elikagaien hurbileko salmenta arautzen duen Dekretu-proiektuari buruzko 7/22 Irizpenean, Kontseiluaren iritziz horren izapidetzea egokia bada ere, zenbait ohar sartu ditu aztertutako testua hobetzeko proposamen gisa, eta ekimenarekin batera hurbileko salmentaren aldeko ekosistema eratzen lagunduko duten beste tresna batzuk aurkeztu behar direla azpimarratu du.
Proiektuaren xedea, funtsean, hurbileko salmenta arautzea da, Euskadiko merkaturatze-sistemari atxikitako elikagaien higiene- eta osasun-, trazabilitate-, etiketatze- eta publizitate-baldintzak betetzen direla bermatzeko, bai eta Europako erregelamenduen aplikazio-eremutik kanpo dauden jarduera jakin batzuen baldintzak eta betekizunak arautzea ere, azken kontsumitzaileari hurbileko salmentaren bitartez lehen mailako produktuen kantitate txikiak hornitzeari dagokionez.
Euskadiko Ekonomia eta Gizarte Arazoetarako Batzordearen arabera, arauak elikagaien segurtasunari dagokionez hurbileko salmentaren legeria konplexu eta anitza ordenatzen eta sistematizatzen laguntzen du, baita higiene- eta osasun-baldintzak, produktuaren etiketak eta elikagaien trazabilitatea betetzen ere, eta, gainera, segurtasun juridiko handiagoa bermatzen die azken kontsumitzaileari lehen mailako produktuen kantitate txikiak ematen dizkioten ekoizle txikiei. Era berean, kontsulta-organoak positibotzat jo du dokumentua Europako “Baserritik Mahaira” estrategiarekin bat etorriz idatzi izana. Estrategia horrek elikagaien osasuna eta elikadura osasuntsua sustatzen ditu, ingurumen-, gizarte- eta ekonomia-mailan jasangarria izango den elikadura-sistema lortzeko.
Irizpenean jasotzen diren oharrei dagokienez, ekimenarekin batera tresna gehigarriak jartzea gomendatzen du EGABek, hurbileko salmenta behar bezala garatzeko ekosistema lagunkoia eratzen laguntzeko. Horrela, lehen sektorea gehiago ikusaraztera eta landa-garapenari egiten dion ekarpenera bideratutako beste ekintza batzuk inplementatzeko eskatzen du, kontsumitzaileek hurbileko elikagaietarako sarbide handiagoa izatea, ekoizpen eta salmenta jasangarriagorantz berregituratzea, eta ekoizle txikiei arau-aldaketetara egokitzen laguntzeko aldi iragankor bat ezartzea. Era berean, ohartarazi du proiektu honek indargabetzen dituen erlezaintza eta mahastia birmoldatzeko eta berregituratzeko sustapen- eta laguntza-dekretuen ordez ez dela beste dekreturik ezartzen, eta horiek beharrezkotzat jotzen ditu Euskadin nekazaritzako eta abeltzaintzako ekosistema jasangarria eraikitzeko.
TXERRI-AZIENDA ESTENTSIBOAREN USTIATEGIAK
Euskadiko Ekonomia eta Gizarte Arazoetarako Batzordeak, gainera, Euskal Autonomia Erkidegoan txerri-azienda estentsiboaren ustiategiak antolatzeko oinarrizko arauak garatzeko Dekretu-proiektuari buruzko txostena egin du. Dekretuaren xedea, untxi-aziendaren antolamendu-arauak ezartzen dituen 1547/2004 Errege Dekretua aldatzen duen eta txerri-aziendaren ustiategi estentsiboak antolatzeko oinarrizko arauak ezartzen dituen 1221/2009 Errege Dekretua Euskal Autonomia Erkidegorako garatzea da. 8/22 irizpenean, organo aholku-emaileak uste du egokia dela, eta dagokion jarduera ekonomikoan ondo zehaztutako eta ordenatutako arau-esparrurako aurrerapen gisa hartzen du.
Alde horretatik, EGABek beharrezkotzat jotzen du Proiektua, EAEn jarduera horren arauketa eta antolamendua hobetzeko oinarrizko araudia garatzen duelako, izan ere, Euskal txerri-sektoreak ezaugarri diferentzialak ditu inguruko beste autonomia-erkidego batzuetan sektore berak dituen ezaugarrien aldean, eta EBko ingurumen-, osasun- eta nekazaritza-elikagaien politiken joera berriengatik jarduera ekonomiko horrek etorkizunean izan dezakeen protagonismo-maila hartu behar da kontuan.
Dokumentua egiteari dagokionez, kontseiluak positibotzat jo du aldez aurretik hiru lurraldeetako foru-aldundiei eta erakunde profesionalei, elkarteei eta toki-erakundeei kontsulta egin izana, baina adierazi du dokumentu beraren barruan lege-testuetara igortzeko erabiltzen den teknikak ez duela ulergarri egiten laguntzen.