ENPLEGU, PREZIO ETA SOLDATEN ADIERAZLEAK, 2016ko APIRILA
LAN MERKATUA
A. EUSTAT – BJSI*
BATEZ BESTEKOA
BATEZ BESTEKOA 2014
BATEZ BESTEKOA 2015
II 2015
III 2015
IV 2015
I 2016
Jarduera-tasa
Tasa en %
57,3
57,6
57,5
57,1
milakotan
1.049,6
1.054,8
1.054,6
1.063,0
1.049,7
1.045,3
Langabezia-tasa
Tasa %
16,1
15,4
15,2
14,8
14,7
14,4
169,0
161,9
160,1
156,0
154,8
150,7
Gizonezkoen langabezia-tasa
16,3
15,6
15,9
14,6
90,8
87,0
89,3
81,2
84,6
Emakumezkoen langabezia-tasa
15,1
14,2
14,1
78,3
74,9
70,9
74,8
70,2
69,5
Gazteen langabezia-tasa
38,2
35,2
35,4
33,8
34,9
34,1
18,6
16,2
Lan-tasa. Aldaketa-tasa
Urte arteko ald.
-0,4
1,4
1,8
1,5
1,0
880,6
882,9
894,5
896,1
894,9
894,6
Abendua 2015
Urtarrilla 2016
Otsaila 2016
Martxoa 2016
B. Erregistratutako langabezia (LANBIDE-SEPE)
Var. Interan.
-2,1
-6,7
-9,5
-10,1
-9,6
-10,2
miles
171,7
160,2
150,0
154,6
153,9
C. Langabezia-prestazioaren onuradunak
-11,8
-15,3
-17,7
-16,8
-13,2
:
78,9
66,8
58,4
61,3
59,9
D. Afiliazioa Gizarte Segurantzan
0,3
2,0
2,3
1,7
871,3
888,3
908,0
899,0
897,3
903,7
PREZIOAK, SOLDATAK ETA KOSTUAK
A. PREZIOAK
Urte arteko aldaketa
Aurkibidea 2014
Aurkibidea 2015
Urtarrila 2016
KPI – INE (2011 Oinarria)
104,1
0,1
-0,5
IPRI-EUSTAT (2010 Oinarria)
108,8
105,9
-1,8
-1,7
-2,0
-4,1
ICCE – EUSTAT (2010 Oinarria)
102,4
101,6
0,2
0,6
-0,3
B. SOLDATA HAZKUNDEA*
Metatua
MET. 2014
MET. 2015
Azaroa 2015
Indarrean dauden hitzarmenak
0,74
0,68
0,63
1,04
Urtean zehar sinatutako hitzarmenak
0,48
0,78
1,39
1,36
C. LAN KOSTUEN ALDAKETA (%)
I 2015
Guztizko kostua (langilea/hilabetea)
-1,0
-0,6
-0,8
-0,7
Soldata-kostua (langilea/hilabetea)
0,0
(*)BJSko metodología berriarekin eguneratua. 2015 eta 2016ko datuak behin-behinekoak dira..
(**)EAEn erregistratutako hitzarmen kolektiboak.
Iturria: EUSTAT, CRL, INE eta LANBIDE erakundeen datuekin eta Enplegu eta Gizarte Segurantza Ministerioaren datuekin landua. 2016-04-26ko datuak.
Martxoko KPI urteen artean –% 0,4 izan da (Estatuan batez beste –% 0,8) eta, aldi berean, industria prezioek ondoz ondo bi urtez jaitsiera izan dute (–% 4,1 azkeneko hilabetean).
Kontsumoko prezioek martxoan joera negatiboa mantentzen dute. Hilabete honetako urteen artekoa % 0,4 jaitsi da (batez beste –% 0,8ra Estatuan), nagusiki, garraioarengatik, gasolinaren prezioak aurtengo martxoan 2015. urtean baino gutxiago gehitu baitziren. Eragin positibo handiena izan zuten taldeak, ordea, elikagaiak eta edari ez-alkoholikoak (egoskarien eta barazki freskoen prezioek gorantz egin baitzuten) eta ostalaritza (Aste Santuko efektuarengatik ostalaritzaren prezioak igotzearen ondorioz eta, gainera, hazkuntza 2015eko martxokoa baino handiagoa izateagatik) izan ziren.
Bestalde, industria prezioek beherantz egiten jarraitzen dute. Industria prezioen indizeari (IPRI) erreparatuz, martxoan urteen artekoa –% 4,1 izan zen eta jada bi urtez urteen arteko saldoak negatiboak suertatu dira. Hazkuntzarik handienak produktu farmazeutikoen fabrikazioaren (% 4,5eko hazkuntza), material eta ekipo elektrikoen fabrikazioaren (% 2,7ko hazkuntza) eta kautxu, plastiko eta bestelako produktu mineral ez-metalikoen (% 0,8ko hazkuntza) adarretan eman dira. Kontrako aldean, besteak beste, hurrengo sektoreak jaitsi dira: kokearen jarduera eta petrolioa fintzea (% 27,1eko jaitsiera), metalurgia eta produktu metalikoak (% 4,9ko murrizketa) eta energia elektrikoa, gasa, lurruna eta aire girotua (prezioak % 2,1 jaitsi ditu).
Bestetik, 2016ko martxoan, Lanbide Euskal Enplegu Zerbitzuak guztira 153.936 langabetu izan zituen EAEn (urtebete lehenago baino % 10,2 gutxiago, Estatuan jaitsiera –% 8 izan denean). 2000. urteko maiatzaz gero jaitsierarik handiena da, baina jaiste-erritmoa % 10en inguruan egonkortzeko joera dago. Erregistratutako pertsonetatik % 46,5 gizonak eta % 53,5 emakumeak ziren. Gainera, pertsona langabetuen % 5,9 25 urte baino gutxiago ditu (ratio hori Estatuan % 8,6ra iristen da). Hain zuzen ere, 25 urtetik beherako gazteak dira langabezia jaitsi izanaren ondorioz etekinik handiena atera dutenak, aldaketa-tasa –% 14,9 baita, aurreko hilabeteen ildotik.
Bestetik, aurreko hilabetean baino 619 langabetu gutxiago dago. Otsailekoarekin alderatuz, langabezia bakarrik zerbitzuetan (-920) jaitsi da; bien bitartean, oso arinki igo da industrian (+24), lehen sektorean (+8) eta eraikuntzan (+107). Era berean, aurretik enplegurik izan gabe inskribatutakoen kopuruak gorantz egin du (guztira 16.169 pertsona dira, 162 gehiago, alegia).
EUSTATen Jarduerari buruzko Biztanleriaren Galdeketari (BJA) dagozkion azkeneko datuak 2016ko lehenengo hiruhilekokoak dira eta horiek kontuan hartuta, langabeziaren tasa % 14,4ra jaitsi da martxoan (% 14,7 aurreko hiruhilekoan), EB28ren % 8,9 eta Espainiako % 20,4ren aldean, EUROSTATen otsaileko datuekin.
Gizarte Segurantzarekiko afiliazioei dagokienez, altan pertsona afiliatuen kopurua martxoan 903.702ra iristen da Euskadin, aurreko urtean baino % 2 gehiago, alegia.. Urteko lehenengo hiruhilekoaren datuen arabera, 2015. urteko susperraldia (batez beste % 2,2 hazi zen) antzeko mailatan mantentzen da eta, ildo horri eutsiz, urtarriletik martxora % 2,1 igo da. Sektoreen araberako portaeraren analisian, industriaren eragina azpimarra daiteke. Batez beste % 1,3 hazi da lehenengo hiruhilekoan, goranzko joera argian. Dena den, oraindik zerbitzuen ekarpena (% 2,6) biziagoa da. Eraikuntzak, ordea, oraindik ez ditu balio negatiboak (–% 0,3) utzi.
Bestalde, langabeziarengatik prestazioak 2016ko otsailean (azkeneko datu eskuragarria) 1.400 pertsonatan gutxitu dira, aurreko hilabetekoarekin erkatuz eta urteen arteko tasan % 13,2ra iritsi da. Hilabete honetan SEPEk EAEn 59.945 hartzaile erregistratu ditu; % 55,9k ordaindutakoaren araberako prestazioa jasotzen du, % 38,4k subsidioa eta % 5,5ek Gizarteratzeko Errenta Aktiboa. Era berean, 77 pertsona (% 0,2) “Enplegurako Aktibazio Programaren”[1] onuraduna da. Gure Erkidegoan ordaindutakoaren araberako prestazioaren batez besteko zenbatekoa 880,20 eurokoa da. Aipatu zenbatekoa Estatuan batez beste jasotzen den prestazioa baino % 8,5 altuagoa da.
Azkenik, Lan Kostuari buruzko Hiruhilekoaren Galdeketaren (INE) azkeneko datuak 2015eko laugarren hiruhilekokoak dira. Horien arabera, euskal enpresen guztizko lan kostuak % 0,3 jaitsi ziren 2014ko laugarren hiruhilekoekin alderatuz (Estatuan batez beste +% 1,2) eta langileko eta hileko batez beste 3.121,85 eurora iritsi dira. Izan ere, zenbateko hori Estatuko batez bestekoa baino % 16,9 altuagoa da. Bestetik, ordainsarien kostuak (oinarrizko ordainsaria, osagarriak, ordu estrengatik ordainketak eta ohiz kanpoko ordainketak nahiz atzerapenak) EAEn 2.386,82 euro/hilabete dira, urtebete lehenago baino % 0,3 gutxiago. 2015. urterako batez beste guztizko lan kostuak % 0,6 jaitsi ziren (% 0,3 ordainsariei buruzkoak), 2014. urtekoekin erkatuz gero. Horrez gain, 2013. urtekoekin alderatuz, bi adierazleak jada % 1 jaitsiak zeuden.
[1] Aldi baterako ohiz kanpoko programa, luzaroan langabezian dirauten pertsonentzat. Enpleguaren Zerbitzu Publikoek kudeatuta, enplegurako eta lan-bitartekaritzarako politika aktiboak aurrez ikusten ditu. Helburua lan-merkatura itzultzeko aukerak gehitzea da eta laguntzeko SEPEk kudeatzen duen laguntza ekonomikoa eskaintzen du, enplegurako aktibazio politiketan parte hartzeari lotuta. Abenduaren 19ko 16/2014 Errege Dekretu Legea, Enplegurako Aktibazioaren Programa arautzen duena.