LAN-MERKATUA
A. EUSTAT – BJA
NEURRIA
BATEZ BESTEKOA 2014
BATEZ BESTEKOA 2015
I 2015*
II 2015*
III 2015
IV 2015
Jarduera-tasa
Tasa %an
57,3
57,6
58,0
57,2
57,4
Mila
1.048,4
1.045,7
1.056,7
1.047,1
1.037,9
1.040,9
Langabezia-tasa
14,9
15,2
16,6
15,1
14,7
14,5
156,2
159,2
175,7
157,7
152,3
151,0
Gizonen langabezia-tasa
15,6
16,7
15,8
15,0
82,8
86,1
93,3
88,0
80,3
82,6
Emakumeen langabezia-tasa
14,3
14,0
73,3
73,2
82,5
69,8
72,0
68,4
Gazteen langabezia-tasa
37,2
34,6
36,7
32,7
34,3
17,4
16,9
15,4
Okupazioa. Aldaketa-tasa
Urteen art. aldak.
0,2
:
892,2
886,4
880,9
889,3
885,6
889,9
2015eko iraila
2015eko urria
2015eko azaroa
2015eko abendua
B. Erregistratutako langabezia (LANBIDE-EEZP)
-2,1
-6,7
-8,3
-9,5
-10,0
171,7
160,2
155,4
154,6
151,9
150,0
C. Langabeziaren prestaz. onuradunak
-11,8
-17,4
-17,3
-17,1
78,9
60,4
61,1
59,7
D. Gizarte Segurantzarekiko afiliazioa
0,3
2,0
2,1
2,7
1,9
2,3
871,3
888,3
891,5
901,1
902,4
908,0
PREZIOAK, ORDAINSARIAK ETA KOSTUAK
A. PREZIOAK
Urteen arteko aldaketa
2014ko indizea
2015eko indizea
KPI – INE (2011ko oinarria)
104,1
-0,5
-0,4
-0,1
IPRI-EUSTAT (2010eko oinarria)
108,8
105,9
-3,6
-3,4
-3,2
-1,8
EEKI-EUSTAT (2010eko oinarria)
102,4
101,6
-0,2
-0,7
0,0
B. ORDAINSARIAREN HAZKUNTZA**
Metatua
METAT. 2013
METAT. 2014
UZT-ABU. 2015
Hitzarmenak indarrean
1,26
0,74
0,62
0,61
0,63
Urtean zehar sinatutako hitzarmenak
1,05
0,48
0,88
0,82
0,68
C. LAN-KOSTUEN ALDAKETA (%)
BATEZ BESTEKOA 2013
IV 2014
I 2015
II 2015
Guztizko kostua (langilearen eta hilabetearen arabera)
1,7
-1,0
-2,7
-0,8
Ordainsariaren kostua (langilearen eta hilabetearen arabera)
1,4
(*) BJAren 2015eko II. hiruhilekoko datuak argitaratzean, metodologia-hobekuntzak sartu direnez, hiruhilekoaren emaitzak berraztertzeari ekin zaio. Beraz, aurreko aldizkarietan argitaratutakoekin bat ez datoz. Atzeraka berraztertzeke metodologia-haustura saihesteko.
(**) EAEn erregistratutako hitzarmen kolektiboak.
Iturria: EUSTAT, CRL, INE, LANBIDE eta Enplegu eta Gizarte Segurantza Ministerioaren datuekin egina. Datuak 2016ko urtarrilaren 29an.
Abenduan guztira 150.017 langabetu zeuden EAEn, hain zuzen ere, azaroan baino 2.000 gutxiago eta urtebete lehenago baino %9,5 gutxiago (batez beste %-8 Estatuan).
2015eko abenduan, Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuak guztira 150.017 langabetu ditu erregistratuak EAEn (joan den urtean baino %9,5 gutxiago eta Estatuan jaitsiera %-8koa denean). Jaitsiera gizonen artean nabarmenagoa da. Izan ere, 2014ko abenduan baino 10.058 langabetu gutxiago dago. Bien bitartean, emakumeetan kopurua 5.696 pertsonatan gutxitu da, beraz, oraindik emakumeetan (%53,1) gizonetan (%46,9) baino langabetu gehiago daude. Gainera, pertsona langabetuen %5,6k 25 urte baino gutxiago ditu (ratioa Estatuan %8,4ra iristen da). Era berean, joan den hilabetean baino 1.848 langabetu gutxiago dago. 2014ko abenduarekin alderatuz, langabezia sektore guztietan jaisten da: zerbitzuak (-9.227), industria (-3.806), sektore primarioa (-13) eta eraikuntza (-2.590). Halaber, aurretik enplegua izan gabe inskribatuak dauden pertsonen kopurua murriztu da (guztira 15.548 pertsona dira, 118 gutxiago).
EUSTATen Biztanleriaren Jardueraren Araberako Galdeketaren (BJA) azkeneko datuei, 2015eko laugarren hiruhilekokoei, erreparatuz, batetik, abenduan langabezia-tasa %14,5era (aurreko hiruhilekoan %14,7) jaitsi da EE28ren %9,1eko eta Espainiako %21,4ko ratioen aldean, EUROSTATen azaroko datuak kontuan hartuta.
Gizarte Segurantzarekiko afiliazioari dagokionez, abenduan alta emanda 907.964 afiliatu zeuden, hain zuzen ere, aurreko urtean baino %2,3 gehiago. Urtearen amaieran industriak afiliazioan eboluzio positiboa izan duten sektoreei batzea lortu du, urteetan zehar jaitsierak izan ondoren. Zehatz-mehatz esanda, abenduan urteen arteko aldaketa-tasa industrian %0,7koa da; bien bitartean, zerbitzuetan %3koa. Eraikuntzak zona positiboan mantentzeko (-%0,1) zailtasunekin jarraitzen du.
Bestalde, 2015eko azaroan (azkeneko datu eskuragarria) langabeziarengatik prestazioak 1.400 pertsonan murriztu dira, aurreko hilekoekin alderatuz gero eta urteen arteko tasan %17,1era iritsi da jaitsiera. Hilabete honetan EEZPk EAEn 62.615 pertsona hartzaile erregistratuak ditu. Horietatik %78,8k ordaindutakoaren araberako laguntza jasotzen du, %18,8k subsidioa eta %2,3k Gizarteratzeko Errenta Aktiboa. Era berean, 37 pertsona, %0,1, “Enplegurako Aktibazio Programaren”[1] onuraduna da. Gure Erkidegoan ordaindutakoaren araberako laguntzari dagokion batez besteko zenbatekoa 881,10 eurokoa da, hau da, Estatuan jasotzen den batez bestekoarena baino %9,1 gehiago.
Bestetik, kontsumoko prezioek urtea positiboan amaitu dute. Nahiz eta irailetik aurrera zifra negatiboetara itzuli, abenduko urteen artekoa %0,3ra iritsi da (Estatuan batez beste %0,0), elikagaietan eta edarietan, osagaietan eta jantzietan nahiz oinetakoetan izandako hazkuntzek bultzatua, INEren datuen arabera.
Bestalde, industria-prezioek beherantz egiten jarraitzen dute. Industria-prezioen indizeak (IPRI) abenduan urteen arteko -%1,8 eskaini du eta jada ia bi urte badira urteen arteko saldo negatiboarekin. Sektoreen araberako analisiak prezioen hazkuntza handienak honako adarretan gertatzen direla adierazten du: energia elektrikoa, gasa eta lurruna (+%3,4) eta ehunen, jantzigintzaren, larruaren nahiz oinetakoen industria (+%2,4); bien bitartean, alderantzikako noranzkoan, besteak beste, kokearen eta petrolioa fintzearen sektoreetan (-%13,7) eta metalurgiaren nahiz metalezko produktuen sektoreetan (-%4) prezioak jaitsi dira.
Azkenik, Lan Kostuari buruzko Hiruhilekoko Galdeketaren (INE) azkeneko datuak 2015eko hirugarren hiruhilekokoak dira. Horren arabera, euskal enpresen guztizko lan-kostuak %0,7 jaitsi ziren, 2014ko bigarren hiruhilekoko datuekin alderatuz (Estatuan batez beste +%0,3).
[1] Aldi baterako ohiz kanpoko programa, luzaroan langabezian dirauten pertsonentzat; enplegurako politika aktiboak eta lanerako bitartekaritza ditu eta Enpleguaren Zerbitzu Publikoak kudeatzen du. Helburua lan-merkatura itzultzeko aukerak areagotzea da eta, EEZPK kudeatuta, horretan jarduteko laguntza ekonomikoa eskaintzen du. Nolanahi ere, aipatu laguntza lortzeko, enplegurako aktibazio-politiketan parte hartu behar da. 16/2014 Errege Dekretu-Legea, abenduaren 19koa, Enplegurako Aktibazio Programa arautzen duena.