Enplegu, Prezio eta Soldaten adierazleak, 2015ko Uztaila

 (*) BJAren 2015eko II. hiruhilekoaren datuak argitaratu aurretik I. hiruhilekoaren datuak berrikusi dira, metodologiaren aldeko hobekuntzak gehitu direlako. Horrenbestez, datu horiek eta aurreko buletinetan argitaratutakoak ez datoz bat. Atzeraka berrikustea geratzen da, metodologiaren haustura ekiditeko.

(**) EAEn erregistratutako hitzarmen kolektiboak.                                      

Iturria: EUSTAT, CRL, INE eta LANBIDE erakundeen datuekin eta Enplegu eta Gizarte Segurantza Ministerioaren datuekin landua. 2015-07-22ko datuak.

Ekaineko KPIk % 0,2ko igoera izan du urtetik urterako tasari dagokionez (Estatuko batez besteko igoera % 0,1ekoa izan da); hain zuzen ere, energiaren prezioek eragina izaten jarraitu dute bilakaera horretan, eurogune osoan gertatzen den bezalaxe.

2015eko ekainean, Lanbide – Euskal Enplegu Zerbitzuak 156.905 pertsona langabetu erregistratu zituen guztira Euskal Autonomia Erkidegoan (2014. urtean baino % 6,5 gutxiago, Estaturako kopurua % .7,4koa izan zelarik); langabetu horietatik, % 46,3 gizonezkoak dira eta % 53,7, berriz, emakumezkoak. Horrezaz gainera, pertsona langabetuen % 6,2 25 urtetik beherakoak dira (ratio hori % 8,4ra iristen da Estatuan). Halaber, aurreko hilean baino 4.602 pertsona langabetu gutxiago daude Lanbideren zerrendetan. Maiatzari dagokionez, langabeziak behera egin zuen zerbitzuen arloan (-2.331), industria arloan (-1.048) eta etxegintza arloan (-770); lehenengo sektorean, ordea, langabezia-tasak gora egin du (14 pertsona gehiago). Bestalde, behera egin du inoiz lanik izan gabe pertsona inskribatuen kopuruak (guztira 16.458 pertsona, hau da, maiatzean baino 467 gutxiago).

Biztanleria jardueraren arabera sailkatzeko (BJAS) 2015eko bigarren hiruhilekoari dagozkion EUSTATen Inkestaren azken datuek erakusten digutenez, ekainean langabezia-tasa % 15,1era jaitsi da (aurreko hiruhilekoan % 16,6koa zen), EB 28ren % 9,6ren eta Espainiaren % 22,5en aldean,  EUROSTATen maiatzeko datuen arabera.

Gizarte Segurantzako afiliazioari dagokionez, alta emanda duten pertsona afiliatuen kopurua 884.000 pertsonatik gorakoa izan zen ekainean, hau da, iaz baino % 1,9 gehiago. Azken hilotako % 2 inguruko hazkunde-maila hori azken sei urteotakorik handiena da, jarduera-adarren erritmoen arteko ezberdintasunak mantendu arren. Izan ere, lehenengo seihilekoaren bilakaera aztertuz gero, afiliazioaren bilakaera positibo hori zerbitzuen arloan gertatu da gehienbat (% 2,9); hala ere, industria arloa (% -0,3) eta eraikuntza arloa ere (% -0,5) balio positiboak berreskuratzetik hur daude.

Alde batetik, langabeziaren ziozko prestazioen kopuruak ere behera egin zuen 2015eko maiatzean (eskura ditugun azken datuen arabera) aurreko hileko kopuruaren aldean (3.700 pertsona gutxiago, hots, urtetik urterako tasaren % 19,7). Hil horretan, SEPEren datuen arabera, 62.749 pertsonak jasotzen zuten EAEn langabeziaren karizko prestazioa; horietarik % 53,8k ordaindutakoaren araberako prestazioa jasotzen dute, % 39,9k langabezia-sorospena eta % 6,1ek, berriz, Laneratzeko Errenta Aktiboa. Halaber, 156 pertsonak (% 0,2) “Enplegua aktibatzeko programaren”[1] onura jasotzen dute. Gure Autonomia Erkidegoari doakionez, ordaindutakoaren araberako prestazioaren batez besteko zenbatekoa 887,90 eurokoa da, hau da, Estatu osorako prestazioa baino % 10,8 handiagoa.

Beste alde batetik, kontsumoko prezioak kopuru positiboetara itzuli ziren ekainean. 2014ko irailean eta urrian balio negatiboak utzi arren (urtetik urterako ratioen arabera, % 0,1 eta % 0,2koak izan ziren baliook), kopuru negatiboetara bueltatu ziren azaroan, eta joera horri apirilera arte eutsi zitzaion (bai EAEn eta bai Estatu osoan ere), halako moldez non emaitza negatiboak sei hilez nagusi izan baitziren. Urtetik urterako datua % 0,0koa izan zen maiatzean (% 0,1ekoa Estatuan), eta ekainean % 0,2ra arte igo zen (Estatuan % 0,1ekoa izan zen, eta eurogunean, berriz, % 0,2koa). Erregaien eta errekinen garestitzea tasa negatiboak atzean uzteko gakoetariko bat izan da, bai Euskal Autonomia Erkidegoan eta bai, oro har, eurogunean ere.

Industria-prezioek ere beherantz egiten jarraitzen dute. Industria-prezioen indizeak (IPRI) apirilean urteen arteko -% 2,5 eskaini du eta jada urtebete darama urteen arteko saldo negatiboekin. Analisi sektorialak erakusten duen legez, prezioen hazkunderik garrantzitsuenak garraiorako materialaren ekoizpenaren eta produktu farmazeutikoen ekoizpenaren adarretan gertatu dira (+% 1,1 eta +% 0,9, hurrenez hurren). Koke-fabriken eta petrolioa fintzeko fabriken sektoreez, aldiz, prezioak jaitsi egin dira % 17,5, eta kimikaren eta erauzketaren industrian ere % 1,7ko beherakada izan dute prezioek.

Azkenik, Lan-Kostuaren Hiruhileko Inkestari doazkion azken datuak (INE) 2’15. Urteko lehen hiruhilekoari dagozkio. Inkesta horretan azaltzen denez, EAEko enpresen guztirako lan-kostuak % 0,5 egin zuten behera 2014ko lehen hiruhileko kostuekin erkatuz gero (Estatuko batez bestekoa % +0,5ekoa izan zen); hain zuzen ere, batez beste, kostua 2.870,75 eurokoa izan da hileko eta langileko, eta horrek esan nahi du zenbateko hori Estatuko batez besteko lan-kostua baino % 15,4 handiagoa dela. Bestalde, soldata-kostuak (hau da, oinarrizko soldata, osagarriak, aparteko orduei doazkien ordainketak, aparteko ordainketak eta ordainketa atzeratuak, EAEri doakionez, hileko 2.118,04 eurokoak dira, hots, iazko zenbateko bera. 2014. urterako, batez beste, lan-kostuak (bai guztirako kostuak eta bai soldatei soilik dagozkien kostuak) % 1 jaitsi ziren iazko datuekin erkatuz gero, zeren eta aurreko urtean % 1,7 eta % 1,4 hazi baitziren, hurrenez hurren.

[1] Aldi baterako aparteko programa, iraupen luzeko pertsona langabetuentzat xedatua eta Enplegu Zerbitzu Publikoek enpleguaren eta lan-bitartekaritzaren alorretan kudeatzen dituzten politika aktiboak jasotzen dituena. Ondokoa da programa honen xedea: lan-merkatura itzultzeko aukerak areagotzea eta SEPEk kudeatzen duen laguntza ekonomikoa eskaintzea, betiere enplegua aktibatzeko aipatu politiketan parte hartzearekin loturik. 16/2014 Errege Dekretu-Legea, abenduaren 19koa, Enplegua Aktibatzeko Programa araupetu duena.