Enplegu, Prezio eta Soldaten adierazleak, 2015ko Martxoa

 (*) EAEn erregistratutako hitzarmen kolektiboak.                                      

Iturria: EUSTAT, CRL, INE eta LANBIDE erakundeen datuekin eta Enplegu eta Gizarte Segurantza Ministerioaren datuekin landua. 2015-03-24ko datuak.

INEren Lan Kostuei buruzko Galdeketaren arabera, 2014. urteko laugarren hiruhilekoan Euskadin langileko batez besteko ordainsariaren kostua 2.392 eurokoa izan da, hain zuzen ere, urtebete lehenago baino %1,8 txikiagoa eta Estatuko batez besteko ordainsaria baino %20,2 handiagoa.

2015eko otsailean, Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuak guztira 170.895 langabetu ditu EAEn (joan den urtean baino %2,9 gutxiago eta Estatuan jaitsiera %-6,2koa denean). Pertsona horietatik %47,4 gizonezkoak eta %52,6 emakumezkoak dira. Gainera, pertsona langabetuen %6,1ek 25 urte baino gutxiago ditu (ratioa Estatuan %8,6ra iristen da). Era berean, joan den hilabetean baino 1.270 langabetu gutxiago dago. Urtarrila abiapuntutzat hartuta, langabezia zerbitzuetan (-610), industrian (-643) eta eraikuntzan (-226) jaitsi da; bien bitartean, sektore primarioari erreparatuz, pertsona bakarrean gehitu da. Aurretik enplegurik izan gabe pertsonen kopuruak, berriz, gorantz egin du (guztira 16.256, urtarrilean baino 208 gehiago).

Bestalde, 2015eko urtarrilean (azkeneko datu eskuragarria) langabeziarengatik prestazioak 2.700 pertsonan igo dira, aurreko hilabetekoekin alderatuz, nahiz eta urteen arteko tasan %16,4 murriztu. Hilabete honetan SEPEk EAEn 73.675 pertsona hartzaile erregistratuak ditu. Horietatik %57,2ak ordaindutakoaren araberako laguntza jasotzen du, %37,4ak subsidioa eta %5,4ak Gizarteratzeko Errenta Aktiboa. Gure Erkidegoan ordaindutakoaren araberako laguntzari dagokion batez besteko zenbatekoa 901,20 eurokoa da, hau da, Estatuan jasotzen den batez bestekoarena baino %10,5 gehiago.

Bestalde, kontsumoko prezioek otsailean beherantz egiten jarraitzen dute. Urteen arteko aldaketa-tasak zeroren gainetik arinki gelditu dira (%0,1 eta %0,2, hurrenez hurren) 2014ko irailean eta urrian eta, beraz, balio negatiboak utzi arren, negatiboari eutsi zioten berriz ere azaroan. Nolanahi ere, joera hori gaur arte mantentzen da: %-1,1 2015eko otsailean, aurreko urteko hilabete berarekin alderatuz. Eboluzioan energiaren prezioek, bai erregaienak, baita elektrizitatearenak ere, eragiten jarraitzen dute.

Industriaren arloko prezioak, bestalde, erortzen jarraitzen dute. Industriako prezioen urtearteko indizea (IPRI) % -2,8koa zen otsailean, urtearteko saldo negatiboak pilatu diren zortzi hilabeteko epealdia eraginez. Sektorearen analisiak erakusten duenez, prezioen hazkunderik handienak ondoko adar hauetan gertatu dira: farmazia-gaien fabrikazioaren adarra, % 1,1 hazi dena; material eta ekipo elektrikoen fabrikazioa, % 1,0 hazi dena; eta azkenik, energia elektrikoari, gasari eta lurrinari dagokien adarra, % 0,8ko igoera izan duena. Alderantziz, jaitsi egin dira, besteak beste, ikazkintza eta petrolio-finketa arloei dagozkien prezioak, % 22,6 jaitsi baitira; industria kimikoa, % 2,8 jaitsi dena; eta azkenik, altzarigintza eta beste manufaktura-industria batzuk, konponketa eta instalazioa, zeinen prezioek % 2,1 egin baitute behera.

Eta, industria-ondasunak xede ekonomikoaren arabera sailkatzeko irizpideari jarraiki, prezioen gorabeherak negatiboak izan dira horietan guztietan, salbu eta ekipo-ondasunen arloan, % 0,1 hazi baitira. Energia % 13,1 jaitsi da, tarteko ondasunei doazkien prezioek % 0,3 egin dute behera, eta azkenik, kontsumo-ondasunak, oro har, % 0,4 jaitsi dira. Azken hauei dagokienez, % 0,6 egin dute behera iraunkorrak ez diren kontsumo-ondasunek, eta kontsumo-ondasun iraunkorrak, berriz, ez dira aldatu (% 0,0).

Bestalde, industria-prezioek beherantz egiten jarraitzen dute. Industria-prezioen indizeak (IPRI) abenduan urteen arteko %-3,6 eskaini du eta jada sei hilabete badira urteen arteko saldo negatiboarekin. Analisi sektorialari erreparatuz, prezioen hazkuntzarik handienak honako adarretan izan dira: produktu farmazeutikoen fabrikazioa (%1,2ko igoera), produktu informatiko, elektroniko eta optikoen fabrikazioa (prezioak %1,0 hazi dira) eta metalurgia nahiz metalezko produktuak (%0,8ko igoera). Besteak beste, honako sektoreetan, ordea, prezioak jaitsi dira: koke-fabrikak eta petrolioa fintzeko fabrikak (%22,6ko jaitsiera), energia elektrikoa, gasa, lurruna eta aire girotua (%4,8ko beherakada) eta altzariak nahiz bestelako manufaktura-industriak (%4,0ko jaitsiera).

Eta, jomuga ekonomikoaren arabera industria-ondasunen sailkapenari jarraiki, ondasun-talde handi hauen prezio-aldaketak urteen arteko aldian ikus positiboa izan du bitarteko ondasunetarako. Hala, %0,1 igo dira. Bien bitartean, energia %15,9 jaitsi da eta ekipo-ondasunak %0,3 eta batera hartuta kontsumo-ondasunak %0,6 jaitsi dira. Azkenekoen artean kontsumo iraunkorreko ondasunen prezioek %1,3 egin dute beherantz; bien bitartean, kontsumo ez-iraunkorreko ondasunenak %0,3.

Azkenik, Lan Kostuari buruzko Hiruhilekoko Galdeketaren (INE) azkeneko datuak 2014ko laugarren hiruhilekoak dira. Horren arabera, euskal enpresen guztizko lan-kostuak %2,7 jaitsi ziren, 2013ko laugarren hiruhilekoko datuekin alderatuz (Estatuan batez beste %-1,2). Batez beste langile eta hilabeteko 3.132,31 eurora iritsi dira, hain zuzen ere, Estatuko batez bestekoa baino %18,7 gehiago. Bestetik, ordainsari-kostuak, oinarrizko ordainsaria, osagarriak, ordu estrengatik ordainketak eta ohiz kanpoko ordainketak nahiz atzerapenak sartuak dituztenak, EAEn 2.393,36 €/hilabete dira, joan den urtean baino %1,8 gutxiago, alegia. Batez beste 2014. urterako lan-kostuak (bai guztizkoak, bai bereziki ordainsariei buruzkoak) 2013. urtekoekiko %1 jaitsi dira, aurreko urtean %1,7 eta %1,4 hazi zirenean, hurrenez hurren.