Enplegu, Prezio eta Soldaten adierazleak, 2015ko Urtarrila

 (*) EAEn erregistratutako hitzarmen kolektiboak.                                                                             

Iturria: EUSTAT, CRL, INE eta LANBIDE erakundeen datuekin eta Enplegu eta Gizarte Segurantza Ministerioaren datuekin landua. 2015-01-26ko datuak.

2014ko abenduan, Lanbide – Euskal Enplegu Zerbitzuak 165.771 pertsona langabetu erregistratu zituen Euskal Autonomia Erkidegoan (aurreko urtean baino % 1 gutxiago). Estatuan % 1,7koa izan zen langabeziaren jaitsiera. EAEn erregistraturik zeuden pertsona horietarik, % 48,5 gizonezkoak ziren eta % 51,5, berriz, emakumezkoak. Horrezaz gainera, pertsona langabetuen % 6k 25 urte baino gutxiago daukate (ratio hori % 8,7ra iristen da Estatuan). Halaber, aurreko hilean baino 2.958 pertsona langabetu gutxiago erregistratu ziren. Azaroari dagokionez, langabezia hazi egin zen industria arloan (+395) eta eraikintza arloan (+612); ordea, langabeziak behera egin zuen lehen sektorean (-8), eta funtsean, zerbitzu arloan (-2.767). Jaitsi egin zen, baita, inoiz lanik izan gabeko pertsona inskribatuen kopurua ere (15.666 ziren guztira, azaroan baino 1.190 gutxiago).

Bestalde, Biztanleria Jardueraren Arabera Sailkatzeko EUSTATen Inkestaren (BJS) 2014ko laugarren hiruhilekoari dagozkion azken datuek erakusten dutenez, langabezia-tasa % 14,5ekoa zen abenduan (aurreko hiruhilekoari zihoakion ratio bera); 28 kideko Europar Batasunean % 10ekoa zen,  eta Espainian, berriz, % 23,9koa, EUROSTATen azaroko datuen arabera.

Ordea, langabeziaren ziozko prestazioak jaitsi egin ziren azaroan (data horretakoa da esku artean dugun azken datua); izan ere, urriko datuekin alderatuz, 1.900 pertsona gutxiagok jasotzen zuten prestazio hori. Hil horretan, SEPE zerbitzuak prestazio hori jasotzen zuten 71.986 pertsona zituen erregistraturik; pertsona horietarik % 56,7k ordaindutakoaren araberako prestazioa jasotzen zuten, % 37,4k langabeziako sorospena eta % 5,9k Laneratzeko Errenta Aktiboa. Euskal Autonomia Erkidegoan, ordaindutakoaren araberako prestazioaren batez besteko zenbatekoa 894,5 eurokoa da, Estatu osoko batez besteko prestazioa baino % 10,5 handiagoa.  

Beste alde batetik, irailean eta urrian balio negatiboak gainditu zituzten kontsumoko prezioak (doi-doi zerotik gora zeuden tasekin, hau da, urtearteko ratioei dagozkien % 0,1eko eta % 0,2ko balioekin) balio negatiboetara itzuli ziren azaroan (% -1), harik eta urte bukaeran modu nabarmenagoan jaitsi arte. Horrela, abenduko urtearteko KPI % -0,7ra iritsi zen (Estatuan % -1ekoa zen batez bestekoa); bilakaera horretan eragin nabarmena izan zuten energiaren arloko prezioek, bai erregaienek eta bai elektrizitate arlokoek ere. Prezioen gorabehera negatibo hori Europa osoan gertatu zen, halako moldez non euroguneko urtearteko tasa % -0,2koa eta % -0,1ekoa izan baitzen 28 kideko Europar Batasunean; horri dagokionez, jaitsiera nabarmenak gertatu ziren Grezian (% -2,5ekoa), Bulgarian (% -2koa) eta, hirugarren postuan, Espainian (arestion aipatu dugun % -1ekoa izan baitzen jaitsiera). 

Industriaren arloko prezioek, berriz, jaisten jarraitu zuten. Abenduan, Industriako Prezioen Indizearen (IPRI) urtearteko balioa % -3,6koa zen, urtearteko saldo negatiboak erregistratu ziren sei hilabeteko balioak pilatuz. Sektorekako analisiak agerrarazten duenez, ondoko hauek dira prezioen igoera edo hazkunderik handienak gertatu ziren adarrak: farmazia-produktuen fabrikazioa (% 1,2ko igoera), informatika, elektronika eta optika alorretako produktuen fabrikazioa (% 1,0ekoa izan zen prezioen hazkundea alor horietan) eta metalurgia eta metalezko produktuak (% 0,8ko igoera). Alderantziz, besteak beste, prezioak % 22,6 jaitsi ziren kokeria eta petrolio-fintze sektoreetan, energia elektrikoari, gasari, lurrunari eta aire egokituari dagozkien sektoreetan (% -4,8), eta azkenik, altzarien eta manufakturaren arloko beste industria batzuen sektorean (% -4,0).

Eta, xede ekonomikoaren araberako industriako ondasunen sailkapenari jarraiki, zenbait alorretan ondasun-multzo handi horien prezioen balioak positiboak izan ziren urtearteko epealdi horretan, berbarako bitarteko produktuen arloan (% 0,1eko igoera); beste arlo batzuetan, ordea, balio negatiboak izan ziren: Energia arloan % 15,9ko jaitsiera gertatu zen, ekipamendu-ondasunetan % 0,3koa eta, oro har, kontsumoko ondasunetan % 0,6koa. Azken hauei dagokienez, % 1,3 jaitsi ziren kontsumo iraunkorreko ondasunak, eta kontsumo ez-iraunkorreko ondasunek, berriz, % 0,3 egin zuten behera. 

Azkenik, EINen Lan-Kostuari buruzko Hiruhileko Inkestaren azken datuak 2014ko hirugarren hiruhilekoari dagozkio. Inkesta horretan azaltzen denez, EAEko enpresen guztirako lan-kostuak % 1,7 jaitsi ziren 2013ko bigarren hiruhilekoaren aldean (% -0,4ko batez bestekoa Estatuan), eta horrela, langileko eta hileko batez besteko kostua 2.961,16 eurokoa izan zen. Zenbateko hori Estatuko batez besteko zenbatekoa baino % 20,8 handiagoa da. Beste alde batetik, Euskal Autonomia Erkidegoan soldata-kostuak (horren barruan sartzen dira oinarrizko soldata, osagarriak, aparteko orduak, aparteko ordainketak eta ordainketa atzeratuak)  2.213,04 eurokoak izan ziren hilean, hau da, iazko urtean baino % 1,6 gutxiago.