EUSTATen arabera, I+G jardueretan 2012. urtean egindako gastua 1.373 milioi eurokoa izan da, eta horrek aurreko urteko kopuruaren aldean %0,5eko hazkundea esan nahi du. Gastu hau BPGaren %2,12 da. Horrela, EAE estatuko batez bestekoaren (% 1,3) baina EB28ko batez bestekoaren (% 2,6) azpitik dago I+G gaian egindako esfortzuan, baina gaian erreferentzia diren herrialdeen azpitik (gehienbat Europako iparraldekoak, Japoniakoak eta AEBetakoak).
Enpresen I+Gko egikaritzea EAEn (gastuaren %76) sektoreak Estatuan eginikoaren gainetik dago (%53. INEren arabera).
Herri Administrazioak buruturiko gastuak behera egin du EAEn 2011 eta 2012 artean; %6,1etik %6,3ra. Estatukoa (%19,1) eta EB-27koa (%12,7) baino txikiagoa da.
EAEko berrikuntza sistemaren ezaugarrietako bat teknologi elkartegien sarrera garrantzitsua da. Hala gelditzen da agerian FEDITekin (Espainiako Berrikuntza eta Teknologia Erakundeen Federazioa) lotutako euskal zentroak aintzat hartzean: Espainiako teknologi elkartegien laurdena dira. 2012. urtean, EAEko teknologi elkartegietan 223 milioi euroko gastua egin zen I+Gn, hots, enpresen sektoreek ikerkuntzan eginiko gastuaren %21,4 ia eta guztizko gastuaren %16,2 (1.372.901 mila euro). Bilakaerari dagokionez, esan behar da I+G gastu hori gutxitu egin dela 2011koaren aldean (%-3,6), baita EAEko I+G guztizko gastuarekiko pisu erlatiboa ere (%16,9tik %16,2ra); eta enpresen sektorearen gastuarekiko pisua (%22,3tik %21,4ra).
ZTES-KO TEKNOLOGIA ELKARTEGIEN ADIERAZLEAK (1)
Gastuak, funtsen jatorriaren arabera
(mila eurotan)
DBO langileak
Orotara
Administ.
Enpres.
Bestelakoak(2)
Ikerlariak
Teknikariak
Laguntzaileak
2010
218.762
89.432
103.184
26.146
2.672,8
2.049,5
406,7
216,6
2011
231.160
77.740
119.605
33.815
2.831,7
2.157,2
409,6
264,9
2012
222.924
73.559
111.205
38.160
2.877,1
1.990,6
513,5
373,0
(1) Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzako Euskal Sarea
(2) IPSFL, Goi mailako hezkuntza eta atzerritarrak
Iturria: EUSTAT. I+G jarduerei buruzko estatistikak
TE-K BARRUKO I+G GASTUAN DUTEN PISUAREN BILAKAERA
1.366.234
% bertikala
1.372.901
Enpresak (TE dituztenak)
1.038.726
76,0
1.041.198
75,8
Teknologi Elkartegiak
16,9
16,2
Administrazio Publikoa
83.246
6,1
86.575
6,3
Goi mailako irakaskuntza
244.262
17,9
245.128
Iturria: EUSTAT. I+G jardueren estatistika
I+G gastuen finantzazioari dagokionez, sektore pribatuak horretan duen partaidetza handitu egin da 2011 eta 2012 artean: %54,3tik %55,9ra igaro da. I+G gastuaren finantzaketa pribatuko ratiorik handienak izateagatik nabarmentzen dira: Japonia (%75,9, 2010ean), AEB (%60), Finlandia (%67), Alemania (%65,6), Danimarka (%60,3) eta Suedia (%57,3).
Bestalde, administrazioak %36 finantzatzen du EAEn (%38,6 aurreko urtean)
Sektore pribatuak eta sektore publikoak finantzaturiko I+G jarduerak BPGaren %1,19 eta %0,6 dira hurrenez hurren, baina Bartzelonako helburuak %2 eta %1 dira 2020. urterako.
Gorako bidean jarraitzen du I+G jardueretan lanean ari diren pertsonen kopuruak, lanaldi osoan: 2012an lanpostuen milako %20,8 dira (milako 12,2 aurreko ekitaldian).
Patenteei dagokienez, Berrikuntza Adierazleen Panela kontuan izanda (IUS 2013), BPGaren bilioiko 1,71eko (PLI[1] eurotan) patenteen eskabide adierazlea duen EAE estatuko batez bestekoaren gainetik dago (1,43), baina EB27ko batez bestearen azpitik (3,90) eta erreferentziako herrialdeetatik urrun: Suedia (10,54), Finlandia (10,48), Danimarka (7,42), Alemania (7,04) eta Herbehereak (6,24).
I+G GASTUAREN ETA ESKATURIKO PATENTEEN ALDERAKETA
I+G gastua/BPG (%)
Patenteak, PBGaren bilioi bateko (EAP)
EAE
2,12
1,75
Alemania
2,92
7,42
Danimarka
2,99
7,04
Suedia
3,41
10,54
Finlandia
3,55
10,48
Iturria: EUSTAT eta IUS, 2013
Europako Berrikuntza Adierazleen Panel berria herrialdeen ekonomiek berrikuntza-jarduerak egiteko zenbaterainoko gaitasuna duten eta zenbateraino garatzen dituzten neurtzen saiatzen da. EAEren arabera, EAEk EBren 15. postua izango luke, 0,48ko adierazleko balioarekin, 0,54ko batez bestekoaren azpitik. Hala, hirugarren taldeko goiko partean kokatuko litzateke, berrikuntza ertaineko herrialdeak.
Europako batez bestekoari dagokionez, hiru dimentsio hauetan nabarmentzen da EAE: Giza baliabideak eta enpresa inbertsioa; eta beste bitan lortzen da: Ikerketa sistema eta loturak eta enpresa-ekimena, oso antzeko zifrekin. Gainerako beste lauei dagokienez, EBn lorturikoa baino puntuazio txikiagoa lortu da.
EUSTATen Berrikuntza Teknologikoaren Inkestak erakusten duenez, 2010-2012ko epealdian, 9 langiletik gorako enpresen %36,2 berritzailea zen, aurreko epealdikoa baino ratio txikiagoa (%37,8), edo EB27koa baino txikiagoa, non industri eta zerbitzuen sektoreetako enpresek jarduera berritzaileak izan zituzten 2008 eta 2010 artean, Community Innovation Survey 2010aren (CIS7) arabera; baina estatukoa baino handiagoa da (%25,9), eta beherazko joera izanik ere INEren arabera).
Gora egin du 9 langiletik gorako euskal enpresen berrikuntza teknologikorako jardueren guztizko gastuak 2012an, %3,4, eta PBGaren %3,99 da (%3,34 ere aurreko epealdian).
Hots, berrikuntzarako jardueren gastua nahiz enpresa berritzaileen portzentajea jaisten ari dira.
JARDUERA BERRITZAILEAK DITUZTEN ENPRESEN EHUNEKOAREN BILAKAERA, EAE-KO ENPRESA GUZTIEKIKO
2007-09
2008-12
2009-2011
2010-2012
Guztira enpresak
Enpresa berritzaileak (berrikuntza teknologikoa eta ez teknologikoa) (1)
19,8
17,8
17,3
Berrikuntza teknologikoa duten enpresak (1)
14,5
13,8
12,3
11,6
Berrikuntza ez teknologikoa duten enpresak
11,7
11,8
10,7
10,0
Jarduera berritzaile teknologikoak edo ez teknologikoak dituzten ENBak
17,4
20,3
18,3
17,7
9 lanp. baino gehiagoko enp. (INE, Eurostat etab.ekin konparatzeko)
38,9
37,8
36,2
29,8
30,1
30,7
28,6
26,3
26,2
23,7
23,1
Jarduera teknologikoak edo ez dituzten ENBak
40,2
41,4
39,8
38,3
(1) Ez daude sartuta soilik hasitako edo bertan behera utzitako berrikuntzak dituzten enpresak, (ondasuna edo zerbitzua), zeren eta enpresaren barruko jardunean, lantokiaren antolamenduan edo kanpoko harremanetan sartuta baitaude
ENBak; enpresa berritzaileak edo hasitako edo arrakastarik gabeko berrikuntzak dituztenak
Iturria: EUSTAT. Berrikuntza Teknologikoaren Estatistika
I+G+I eta IKTak: ADIERAZLE NAGUSIAK
ESTATUA
EB27/EB28
Europako helburua
2005
Gastua: I+G/BPG (%)
1,82
1,3
2,6
%3
Sektore pribatuak egikaritu gastuaren %
78,6*
76*
52,1
53
-
ZTESko TEk egikarituriko gastuaren %
Sektore publikoak egikarituriko gastuaren %
3,8
19,5
19,1
Sektore pribatuak finantzaturiko gastuaren %
60,7
55,9
44,3
45,6
%66
Europako Berrikuntza Adierazleen Panela: Adierazlearen balioa (2013ko datuak)
0,48
0,41
0,54
Etxetik interneteko sarbidea duten 16-74 urteko kide bat gutxienez duten familien %
72
68
79
* ZTESko teknologia elkartegi pribatuak daude barruan
Iturria: EUROSTAT, EUSTAT, INE
IKTen sarrerari eta erabilerari dagokienez, eta EUROSTATen datuen arabera, etxean Internetera sartzeko aukera duen 16 eta 74 urte arteko kide bat gutxienez baduen etxe portzentajea, 2013. urtean, %79 da EB28n eta %70 Estatuan. EUSTATen araberan, ratioa %72koa da EAEn. Hala, EAE Europako batez bestekoaren azpitik dago, eta oso urrutik dago erreferentziako herrialdeetatik: Islandia (%96), Holanda (%95), Norvegia eta Luxenburgo (%94), Suedia eta Danimarka (%93), Finlandia (%89), Alemania eta Erresuma batua (%88).
ETXEAN INTERNETERAKO SARBIDEA DUTEN FAMILIAK. URTEKO BATEZ BESTEKOA (%)
2009
2013
EB28
66
70
73
76
Eurogunea
67
71
74
Belgika
77
78
80
Bulgaria
30
33
45
51
54
Txekiar Errep.
61
65
83
86
90
92
93
82
85
88
Estonia
63
75
Irlanda
81
Grezia
38
46
50
56
Espainia
59
64
Frantzia
69
Kroazia
Italia
62
Zipre
57
Letonia
58
60
Lituania
Luxenburgo
87
91
94
Hungaria
55
Malta
Holanda
95
Austria
Polonia
Portugal
48
Errumania
42
47
Eslovenia
Eslovakia
84
89
Erresuma Batua
Islandia
96
Norvegia
* 16-74 urteko biztanleak.
Iturria: EUROSTAT eta EUSTAT, ESIF
Transakzio elektronikoei dagokienez, internet bidez erosi ez duten pertsonen ehunekoa kontuan izanik, hauxe ondoriozta daiteke: EAE, %38,8arekin, gorengo mailan dagoela autonomia erkidegoen rankingean, zeren eta erkidego batek ere ez baitu ehuneko txikiagorik. Eta azken hilean erosi duten pertsonen ehunekoa aztertuta, autonomia erkidego bakarra dago aktiboagoa dena: Alabaina, datuak guztiz homogeneoak ez badira ere, Europarekiko alderaketa eginez, agerian gelditzen da merkataritza elektronikoa gutxiago hedatuta dagoela EAEn.
Enpresetan eginiko Informazioaren Gizarteari buruzko Inkestaren azken edizioak (IGI-enpresak) erakusten du oraindik ere hazten ari dela euskal enpresetan IKT ekipamenduak txertatzeko prozesua.
Enplegu-mailaren araberako analisiak lehenik eta behin erakusten du IKT ekipamenduak zabalduago daudela establezimenduaren tamaina handitu ahala. Bigarrenik, lanpostuak gehituz doazen heinean, hobetzeko marjina txikia dela-eta, txikiagoak dira gehikuntzak ekipamenduetan; izan ere, 10 langile edo gehiagoko enpresek, web orrietan izan ezik, IKTen ekipamendu berei eusten diete.
Teknologia horiek erabiltzen dituzten langileen portzentajeari dagokionez, ekipamenduetan ez bezala, hemen garrantzitsua da esatea oso antzekoak direla teknologiok erabiltzen dituzten portzentajeak, establezimenduaren tamaina edozein delarik ere, besteak beste establezimendu txikietan aurrerapen handiagoa dagoelako eta handietan langile guztiek ez dutelako eskuratzerik horrelako ekipamendurik.
Joera horiek ikusten dira Europa mailan ere, non, EUROSTATen datuen arabera, asebetetze-mailara iristen ari da interneten sarrera. Hala, 2012an, 9 langile baino gehiagoko enpresen %95ek zuen interneterako atzipena EB-27n. Ratiorik handienak dituztenak: Lituania, Holanda eta Finlandia (hiru estatuetan %100eko ratioak), Danimarka, Frantzia eta Islandia (%99) eta Luxenburgo, Austria, Eslovenia, Eslovakia eta Suedia (horietan guztietan %98).
Eustaten datuen arabera, EAEko enpresa-ehunean merkataritza elektronikoa sortzen dituzten zenbaki ekonomikoetan handitu da, eta bertan parte hartzen duten enpresen kopurua ere areagotu da. Nahiz eta zifra ekonomikoetan salmentak erosketak baino gehiago izan, partaidetzan, produktuak bide elektronikoetatik erosten dituzten establezimenduen kopurua askoz ere handiagoa da saltzen dutenena baino.
EROSKETAK ETA SALMENTAK, JARDUERA-ARLOAREN ETA ENPLEGU-MAILAREN ARABERA (MIILIOIAK, EUROTAN)
Erosketak
Salmentak
2008
3.452,4
4.626,4
5.284,8
6.649,3
7.207,6
7.157,0
7.401,8
8.773,6
10.530,4
10.699,2
Enplegu mailak
0 - 9
1.010,5
1.752,2
1.764,5
2.012,7
2.082,9
652.1
1.096,7
1.528,5
1.943,7
2.067,2
10 eta gehiago
2.441,9
2.901,2
3.520,3
4.636,6
5.124,7
6.504,9
6.305,1
7.245,0
8.586,7
8.632,0
Iturria: EUSTAT. Informazioaren Gizartearen Inkesta -IGI Enpresak.
MERKATARITZA ELEKTRONIKOA EGITEN DUTEN ESTABLEZIMENDUEN BILAKAERA (%)
Establezimenduak, guztira
10 enplegatu edo gehiago
Merkataritza elektronikoa
15,0
14,9
15,1
19,7
22,2
24,9
27,7
13,9
14,2
16,1
18
20,2
21,4
23,6
3,4
3,9
4,1
4,6
8,0
8,5
9,8
10,4
% /erosketak (*)
22,6
28,1
30,8
33,7
15,3
24,6
30,5
% /salmentak (*)
26,9
32,5
38,6
39,3
36,6
34,2
38,4
40,9
42,8
(*) Merkataritza elektronikoa egiten duten establezimenduetan, erosketa/salmenta guztien gaineko erosketa/salmenta elektronikoen batez besteko %.