I. SARRERA
Euskadiko Ekonomia eta Gizarte Arazoetarako Batzordean Herri Administrazio eta Justizia Sailaren idazki bat erregistratu zen 2015ko urtarrilaren 16an. Idazki horren bidez, “Euskal Autonomia Erkidegoko Fundazioen Lege Aurreproiektuari” buruzko informazioa eskatu zuen, Euskadiko Ekonomia eta Gizarte Arazoetarako Batzordearen maiatzaren 17ko 8/2012 Legearen 3.1. artikuluan ezarritakoaren arabera.
Galdetu diguten legegintzako ekimenak bi helburu ditu: batetik, Euskal Autonomia Erkidegoko Fundazioen ekainaren 25eko 12/1994 Legeak gaur egun araututako gaiari buruzko arautegia sektore honetan aurre egin behar zaien gizarte-errealitate berriak kontuan hartuz eguneratzea; bestetik, indarrean sartu zenetik igarotako hogei urteen zehar gertatutako egokitzapenak arau bakar batean sartzea.
Berehala bidali genien Batzordeko osoko bilkurako kide guztiei Dokumentu horren kopia, beraien proposamenak eta iritziak bidal zitzaten, eta guk horiek guztiak dagokion Lan Batzordeari bidal geniezazkion, Euskadiko Ekonomia eta Gizarte Arazoetarako Batzordearen Funtzionamendu Araudian ezarritakoari jarraituz. Gizarte Garapeneko Batzordea 2015eko otsailaren 11n bildu zen, eta hartutako erabakiak kontuan hartuz, Irizpen Proiektu hau egin zuen, Batzordeak otsailaren 25ean egindako Osoko Bilkuran aurkez zezan. Bilkura horretan aho batez onartu zuten.
II.- EDUKIA
“Euskal Autonomia Erkidegoko Fundazioen Lege Aurreproiektuaren” testuak 65 artikulu ditu, hiru kapitulutan, hamahiru ataletan, lau xedapen gehigarritan, bi xedapen iragankorretan, xedapen indargabetzaile batean eta hiru azken xedapenetan banatuta.
Zioen azalpenean adierazitakoaren arabera, Euskal Autonomia Erkidegoko Fundazioen ekainaren 17ko 12/1994 Legeak aurrerapen nabarmena ekarri bazuen ere, askatasun, erantzukizun eta malgutasun irizpideen arabera fundazioen funtzionamendua arautuz, orduan zegoen erregulazio murriztaileko ereduaren aurrean, gaur egun, fundazio mota berrietara egokitzen den eta testu bakar batean horiei buruzko indarreko araudi guztia jasotzen duen beste arautegi bat behar dugu.
Aurretik adierazitakoaren ildotik, apirilaren 23ko 7/2012 Legeak, “Omnibus Legea” moduan ezaguna den Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren barne-merkatuko zerbitzuei buruzko abenduaren 12ko 2006/123/EE zuzentaraura egokitu daitezen zenbait lege aldatzen dituenak, Euskal Autonomia Erkidegoko Fundazioen ekainaren 17ko 12/1994 Legea aldatu zuela adierazi behar dugu. Fundazioen Lege berri horren helburuak arau horren helburu berak dira, hala nola herritarrentzako kalitatezko zerbitzu bat lortzea, administrazio-prozedurak sinplifikatuz, azkartasunez, kalitate onez eta gardentasunez; aurretik baimena eskatzen duten prozesuak kentzea eta horien ordez geroagoko jakinarazpenak edo aitorpen erantzuleak erabiltzea; administrazioko kudeaketak arintzeak, beharrezkoak ez direnak kenduz, eta herritarrentzat hain nekezak ez direnak erabiliz.
Oro har, Fundazioen Lege berria beharrezkoa da, eta segurtasun juridikoa emango die bai Herri Administrazioari bai fundazioei eta herritarrei oro har. Lege horretan, erakunde horiei aplikatu ahal zaizkien arauak bateratuko dira, eta aldaketa tekniko nahiz juridikoak egingo dira, fundazioen arautegia aro berrietara egokitu dadin, eta gizartearen gaur egungo eskaera eta beharrei erantzun diezaien.
Fundazioen eredua nabarmen aldatu da urteetan zehar, izan ere, antzinako fundazioak bere ondarearen zati bat ongintzako helburuetarako uzten zuen pertsona ongi batek sortzen zituen, eta gaur egun, askotariko helburu eta egiturak dituzte, hala nola teknologia eta berrikuntzaren arloko fundazioak, sektore publikoko fundazioak, bankuen fundazioak eta abar. Horrenbestez, fundazioen gaur egungo errealitatearekin bat datorren arautegia behar da.
Lehen kapituluak, “Fundazioa” izenekoak, 7 atal eta 46 artikulu ditu. Artikulu horiek, xedapen orokorrei eta fundazioen eraketa, gobernu, ondare, funtzionamendu, jarduera, aldaketa, bat-egite, desegite, desagertze eta eraldaketari buruzkoak dira.
Bigarren kapituluak, “Administrazioaren esku-hartzea eta antolaketa fundazioen arloan” izenekoak, 4 atal eta 15 artikulu ditu. Artikulu horiek, Fundazioen Babesletza eta Erregistroa eta Fundazioen Euskal Kontseilua arautzen dute.
Hirugarren kapituluak, “Fundazio bereziak” izenekoak, 2 atal eta 4 artikulu ditu, sektore publikoko fundazioei eta Euskal Autonomia Erkidegoko banku-fundazioei buruzkoak.
Xedapen gehigarriak alderdi politikoekin lotutako fundazioei, beste Administrazio batzuen informazio-eskaerei, notarioen betebeharrei (hala nola agiriak Fundazioen Erregistrora bidaltzea) eta genero-berdintasunaren Legeari buruzkoak dira.
Xedapen iragankorrek fundazioen estatutuek gaur egungo Legera egokitu behar dutela ezartzen dute, eta ekainaren 19ko 101/2007. eta 100/2007. Dekretuen bidez onartutako Euskal Autonomia Erkidegoko Fundazioen Erregistroaren eta Babesletzaren arautegien indarraldia finkatzen dute, Legearekin kontraesanean ez dauden xedapenetan.
Euskal Autonomia Erkidegoko Fundazioen ekainaren 17ko 12/1994. Legea eta lege horretan ezarritakoarekin kontraesanean dauden maila bereko edo beheragoko xedapen guztiak indargabetu dira.
Azkenik, azken xedapenak, arautegiaren garapenari eta Fundazioen Lege honen indarrean sartzeari buruzkoak dira.
III.- GOGOETA OROKORRAK
I. Arauaren balorazio orokorra
Euskal Autonomia Erkidegoko Fundazioen Lege Aurreproiektuari buruzko gogoeta egin dezagula eskatu digute. Lege horrekin Gobernuak duen helburua 1. artikuluak dioena da, hau da: “fundazioa eratzeko eskubidea arautzea, Euskal Autonomia Erkidegoak gai horretan dituen eskumenak kontuan hartuz, Autonomia Estatutuaren 10-13. artikuluan ezarritakoaren arabera”. Horrela, Euskal Autonomia Erkidegoko Fundazioen ekainaren 25eko 12/1994 Legeak gaur egun arautzen duen arautegia eguneratuko da, sektore honetan aurre egin behar zaien gizarte-errealitate berriak kontuan hartuz, eta indarrean sartu zenetik igaro diren hogei urteetan gertatutako aldaketak arau bakar batean sartuz.
Gogoetak hasteko, fundazioek gure herrian duten eginkizuna goraipatu nahi dugu, hainbat arlotan aritzen direlako: kulturan, gizarte-zerbitzuetan eta osasunean, hezkuntzan eta ikerketan, enpleguaren eta prestakuntzan, ingurumenean eta bestelakoetan. Horri esker, interes orokorreko helburuetan eta gizartea eta ekonomia bultzatzeko helburuetan laguntzen dute. Arrazoi horregatik, aurreproiektuan adierazitako helburuak aintzat hartuz, positibotzat jotzen du batzorde honek galdetu zaion ekimena.
Beharrezkoa ikusten dugu Euskal Autonomia Erkidegoko Fundazioen 12/1994 Legea eguneratzea, sektore hau aldi horretan gertatu diren aldaketetara egokitzeko. Hori dela eta, Fundazioen Lege Aurreproiektu honek hainbat arlo eta sektoretako erakundeak aritzen diren esparruaren gutxieneko beharrak arautu behar ditu, gaur egun, ekonomian, teknologian, gizarte-berrikuntzan, gizarte-sektore ahulenak babesten jarduten duten fundazioak ditugulako.
Hori horrela, arautuko diren erakundeak heterogeneoak izan daitezela eskatzen dugu, dimentsioari, tipologiari eta finantzazio-iturriei dagokienez.
II. Aplikazio-esparrua
Legearen aplikazio-esparruari dagokionez, zioen azalpenean adierazitakoaren arabera, 12/1994. Legeari jarraituko zaio, hau da, jarduerak EAEn nagusiki garatzen dituzten fundazioei aplikatuko zaie. Hala ere, berariaz barne hartzen dira beren patronatuaren egoitza eta fundazioaren kudeaketa eta helbidea EAEn dituzten fundazioak ere, “beren jarduera nagusia atzerrian garatzen badute ere”, aurreproiektuaren 5. artikuluan ezarritakoa kontuan hartuz.
Baina arau horrek zalantzak sortzen ditu zenbait kasutan, hala nola jarduera nagusia beste autonomia-erkidego batean egiten bada. Egoera hori ez da arautzen, eskumenekin gatazkak sor daitezkeelako 149.1.8 EE artikuluarekin (ikusi Euskadiko Kooperatiben lehen legeari buruzko KAren doktrina). Jarduera nagusia atzerrian garatzen denean legea aplikatzen da, baina pentsa liteke aurreikuspen horrek Konstituzioaren aipatutako artikuluaren kontra egiten duela.
Horregatik guztiagatik, gai horrek segurtasun juridiko eza eragiten duela azpimarratzen dugu.
III. Babesletzaren eginkizuna
Lege-aurreproiektu honek gehiegi azpimarratzen du Babesletzak fundazioak kontrolatu eta fiskalizatu behar dituela, egokiena eta beharrezkoena haiei laguntzea eta aholkatzea bada ere.
Lege-aurreproiektuak, eta 49. eta 54. arteko artikuluek bereziki, organo horretarako aitortutako helburuak gainditzen dituzte, eta zenbait kasutan, horretarako arrazoirik egon gabe, fiskalizatzailea eta esku-hartzailea ere bada.
Adibide moduan, 50. artikuluak (Babesletzaren eginkizunak) zuzentzeko eskumen hori ematen die fundazioei, honela ulertuta: “fundazioa esku hartzea, hala badagokio behin-behineko kudeaketa bere gain hartuta” edo “Patronatua osatzen duten pertsonak izendatzea“. Ez ditu aipatzen eskumen horiek justifikatu beharko lituzketen salbuespenak. Halaber, “fundazioak zaintzea” ere aipatzen da, gure ustez, hitz egokia, fundazioaren funtzionamendua “gainbegiratzea” bada ere.
Babesletzaren jarduerak prebentziozkoa izan beharko lukeela uste dugu, eta horrenbestez, fundazioak arautzen dituen arautegia bete beharko lukeela. Interes orokorrari eragingo balio eta horrek ondorio eta kalte nabariak izango balitu bakarrik esku hartu beharko luke.
Bestalde, Babesletzak arautzen dituen lege-aurreproiektuaren artikuluei buruzko berariazko gogoetak egingo ditugu dagokion atalean.
IV. Sektore publikoko fundazioak
Zioen azalpenean hauxe esaten da: “EAEko sektore publikoko fundazioak izango dira lege honetan eta sektore publikoari buruzko arautegian adierazten diren ezaugarriak dituztenak, horien bidez, sektore publikoak kontrolatzen dituela egiaztatzen delako”.
Gure ustez, paragrafo hori ez dago ongi idatzita eta zalantzak sortzen ditu, ez dakigulako sektore publikoari buruzko zein kontrol eta zein arautegi diren. Egia esan, sektore publikoaren fundazioaren kontzeptua eta haren erregimen aplikagarria nahasten ari dira, eta hori argiago ikusten da fundazio horiek arautzen dituzten 62. eta 63. artikuluetan.
Nolanahi ere, arau hori sektore publikoaren fundazioen araubide juridikoa argitzeko erabili beharko litzatekeela uste dugu: ondasunak eta zerbitzuak kontratatzeko araubidea, eta fundazio horietako langileen araubidea. Zehazki, fundazioko langileen araubidea zuzenbide pribatukoa dela argitu beharko litzateke, eta hautaketa egitean, berdintasun, meritu eta gaitasun printzipioei jarraitu behar zaiela, deialdien berri emanez, Estatuko Sektore Publikoaren Fundazioen 50/2002 Estatu Legearen 46.4. artikuluan jasotzen den moduan.
V. Txostenak (ekonomikoa eta azalpenezkoa)
Lehendabizi, gure ustez, lege-aurreproiektuarekin batera aurkeztu den Txosten ekonomikoan ondorio moduan jasotzen dena baieztatzeko ez da inola ere nahikoa eragin-azterketa egiteko: “Ez dago ekimenaren eragin ekonomikorik autonomia-erkidegoaren aurrekontuetan, eta hori dela eta, ezin da horri buruzko programarik edo aurrekontuko partidarik aipatu”. Hori guztia zenbait arrazoirengatik:
- Indarreko legediaren eskumena kontuan hartuz, Eusko Jaurlaritza Babesletzaz eta Erregistroaz arduratu behar da. Jarduera horiek administrazio-kargak ekartzen dituzte eta, ziur asko, dagokion sailaren aurrekontuko partidei atxikitako baliabide publikoak erabiltzen dituzte. Ez da zehazten legedi berriak karga horiek murriztuko dituen ala ez.
- Lege-aurreproiektuaren testuaren arabera aurrekontuek aurrekontuko partidetan berariazko eta zuzeneko eraginik ez badute ere, EAEko sektore publikoaren Fundazioei buruzko 62. artikuluan ezarritakoa ikusirik, ez legoke gaizki egongo baliabide publikoek fundazio horietan gaur egun duten edo izan luketen inplikazioari buruzko azalpen osoagoa bat ematea.
Aurreproiektuaren zioen azalpenean eta azalpen-txostenean adierazten den moduan, fundazioek egindako jardueretan interes orokorra ez dago at; guztiz alderantzizkoa baizik. Beraz, ez zaigu zentzugabea iruditzen Gobernuari “Sektore publikoko fundazioen” arloan dituen konpromisoei edo asmoei buruzko azalpena eskatzea, eta zer eragin eta inplikazio ekonomiko dituzten azal dezala. - Halaber, erregulazio berriak Fundazioen Euskal Kontseilua sortzea ezartzen du. Kontseilu horrek, baliabideak beharko ditu beren jardueretarako.
a
Bestalde, Euskadiko Aholku Batzorde Juridikoak zenbait irizpenetan adierazitakoaren arabera, Azalpen txostenak araua aplikatuko den errealitateari buruzko nahikoa informazioa eman behar du. EAEko fundazioen sektorearen dimentsioaren eta eragindako erakunde kopuruaren (gutxienez, dagoeneko erregistratuta daudenena), jarduera-esparruen, ekonomia- eta gizarte-ordezkarien eta bestelakoen zehazpen bat egin beharko litzateke. Arau horrek fundazioetan zer eragin izango duen ere ez dakigu, edo, Euskadiko ekintzaileei eta enpresa txikiei laguntzeko ekainaren 28ko 16/2012 Legearen 6. artikuluan ezarritakoaren arabera, zer eragin izango duen enpresetan.
VI. Erabilitako hizkera
Lege-aurreproiektu honetan hizkera sexistaren erabilera berriro ere nabarmendu behar dugu, izan ere, gaztelaniaz, gizonezkoak bakarrik aipatzen ditu: “el fundador o fundadores”, “los beneficiarios”, “el notario”…
Adibide modura, 14. artikulua aipatuko dugu (“Patronatua osatzen duten pertsonak”), behin eta berriz “su Presidente” esaten delako. Deigarria egiten zaigu artikulu honetan patronatuko emakumezko presidentea ez aipatzea, emakumezko idazkariak eta presidenteordeak aipatzen badira. Horrez gain, Lege Aurreproiektuak, laugarren xedapen gehigarrian, hau dio: “fundazioen organoen eraketak Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako otsailaren 18ko 4/2005 Legean ezarritakoari jarraitu beharko dio, fundazioen Patronatuan emakumezko eta gizonezko ordezkari kopuru orekatua egon beharreko arauari dagokionean bereziki”.
Eusko Jaurlaritzak berak IV. Berdintasunerako Planean onartu egiten du “emakumeen eta gizonen arteko desberdintasun-egoera, askotan, hizkerak indartzen duela”. Hori dela eta, Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako 4/2005 Legeak arlo eta jakinarazpen guztietan hizkera ez-sexista erabiltzea eskatzen die administrazioei, 18.4. artikuluan hau ezartzen duelako: “Euskal herri-aginteek ez dute hizkera sexista erabiliko, ez zuzenean, ez beste pertsona edo erakunde batzuen bitartez sortzen dituzten dokumentuetan eta euskarrietan”.
Horregatik guztiagatik, Lege-aurreproiektuan erabiltzen den hizkera sexista zuzentzea eskatzen dugu.
IV.-BERARIAZKO GOGOETAK
Zioen azalpena
- 2. orrialdea, 2. paragrafoa: Hau dio: “Xedapen orokorretan, Euskal Autonomia Erkidegoko Fundazioen aurreko Legean bezala, fundazioen helburuek interes orokorrekoak izan behar dutela esaten da, baina irabazi-asmorik gabeko erakunde horiek normalean dituzten helburuen zerrenda ireki bat ematen da”.
Gure ustez ez da egokia “baina” juntagailua erabiltzea, Legeak ezartzen duen zerrenda itxia ez izateaz gain, klausula orokorretik kanpo ere dagoelako. Beraz, paragrafo hau hobeto idatzita egongo litzateke 4. artikuluan (“Helburuak eta onuradunak”) ezarritako irizpideari jarraituko balio. - 2. orrialdea, 3. paragrafoa: Honela idaztea iradokitzen dugu:
| “Legearen jarduera-esparruari dagokionez, 12/1994. Legean bezala ezartzen da, jarduerak Euskal Autonomia Erkidegoan nagusiki garatzen dituzten fundazioei aplikatuko zaiena…”. |
4.1. art. Helburuak eta onuradunak
Fundazioek interes orokorreko helburuak izan beharko dituztela ezartzen da, eta horien artean, “garapenerako lankidetza” aipatzen da.
Uste dugu “garapenerako lankidetza eta hezkuntza” aipatu beharko lituzkeela, garapenerako hezkuntza ezinbesteko prozesua delako lankidetzarako, eta bere helburua herritarrek garapen-politika eraginkor eta kalitatezko batean parte har eta konpromisoa har dezaten lortzea delako, solidaritatearekin, gizarte-justiziarekin eta giza eskubideekin zerikusia duten eskumenak, balioak eta jarrerak ezagutuz eta garatuz.
5. art. Aplikazio-esparrua
Gogoeta orokorretan arau honen aplikazio-esparruari buruz azaldutakoari bi iruzkin formal gaineratu nahi dizkiogu.
Lehendabizi, artikulu honen lehen atala gaizki interpreta daiteke, hau diolako: “bere jarduerak EAEn nagusiki egiten dituzten fundaziotzat hartzen dira bere jarduera nagusia atzerrian egon arren, estatutu helbidea erkidego horretan dutenak”. Gure ustez, nahasterik egon ez dadin, honela idatzi beharko litzateke:
“Bere jarduerak EAEn nagusiki egiten dituzten fundaziotzat ere hartzen dira bere jarduera nagusia atzerrian egon arren, estatutu helbidea erkidego horretan dutenak”
|
Bestalde, 2. atalean atzerriko elkarte eta fundazioei buruz hitz egiten da, biak bereizi gabe. Gure ustez atzerriko fundazioei buruz hitz egin behar da bi kasuetan.
6. art. Helbidea
Hau ezartzen da: “Egoitza Euskal Autonomia Erkidegoan izan beharko dute beren jarduera lurralde horretan nagusiki garatzen duten fundazioek”, eta “fundazioen estatutu helbidea beren Patronatuaren egoitza duten lekuan egongo da, edo jarduerak nagusiki garatzen dituzten lekuan”.
Beraz, nahitaezkoa da helbidea Euskal Autonomia Erkidegoan egotea, baina fundazioaren jarduera nagusia zein den zehazterakoan arazoak sor daitezke.
12. art. Fundazioaren zuzkidura
Lehendabizi, artikulu honen 1. atalean nahaste bat dagoela uste dugu, ia errepikatzen diren paragrafoak daudelako:
“1.- Zuzkidura edozein motatako ondasunak eta eskubideak izan daitezke, eta fundazioaren helburuak betetzeko egokia eta nahikoa izan behar du. Hasierako zuzkidura nahikotzat hartuko da haren balioa, gutxienez, 30.000 eurokoa bada.
Hasierako zuzkidura hortik beherakoa bada, sortzaileak profesional independente batek egindako azterketa ekonomikoa ere aurkeztuko du fundazioaren eskriturekin eta lehen jarduera-programarekin batera. Azterketa ekonomiko horren bidez, baliabide horiek bakarrik erabiliz bideragarria dela egiaztatu beharko du.
Hasierako zuzkidura edozein motatako ondasunak eta eskubideak izan daitezke, eta nahikoa eta egokia izan behar du fundazioaren helburuak betetzen direla bermatzeko baliabideak sortzeko. Zuzkidura nahikotzat hartuko da haren balioa, gutxienez, 30.000 eurokoa bada.
Zuzkiduraren balioa hortik beherakoa bada, sortzaileak fundazioaren helburuetarako egokia eta nahikoa dela justifikatu beharko du, lehen jarduera-plana eta azterketa ekonomiko bat aurkeztuz, aurreikusitako zuzkidura eta finantzazio-baliabideak fundazioaren helburuak betetzeko nahikoak direla egiazta dezan”. |
Bestalde, 2. atalean hau dio: “Hasierako ekarpena ez bada diruzkoa, pertsona aditu independenteek egindako tasazioa aurkeztu beharko du eraketa-eskriturekin batera”.
Gure galdera da ea nor den “pertsona aditu independente” bat eta nork izendatuko duen. Horrez gain, diruzkoak ez diren zenbait ekarpenetarako, betebehar hori garestiegia atera liteke (ekipamendu informatikoekin, esaterako).
15. art. Patroien kargua
Lehendabizi, artikulu honen 4. artikuluak ezartzen du Patronatuan pertsona juridikoak ordezkatzen dituztenak postu iraunkorra izango dutela. Gure ustez, gerta daiteke bat-bateko arrazoiengatik karguari utzi behar izatea, beraz, artikulu honek, ordezkaritza hori iraunkorra izaten “saiatuko” direla jarri beharko luke.
Bigarrenez, 5. atalak honako hau dio: “patroiaren eginkizuna bere gain hartzeko deitzen dutenaren izenean aritu ahalko da patroia ordezkatzea dagokion pertsona, edo patroiak berariaz izendatzen duena”. Gure ustez, kargu hori duenarekin aldez aurretik izendatzeko akordioa egin beharko da beti.
Azkenik, 6. atalean, Patronatuak, izendatzeko akordioa hartzen denetik sei hilabetera Euskal Autonomia Erkidegoko Fundazioen Erregistroari bere kideen izendatzea jakinarazi beharko diola esaten da, eta “Erregistroak inskribatuko dituela, eta hala badagokio, epe hori ez duela bete ere jasota utziko duela”.
Gure ustez, “hala badagokio” adierazpena kendu beharko litzateke, eta horren ordez hau jarri: “justifikatutako arrazoirik ez balego”, izan ere, jakinarazpena hainbat arrazoirengatik atzera daiteke.
16. art. Patronatuko kideek onartzea eta uko egitea
Lehendabizi, 2.d) atala honela idaztea iradokitzen dugu:
“2.- Honela onar daiteke:
d) Euskal Autonomia Erkidegoko Fundazioen Erregistroan fundazioaren Patronatuaren aurrean izendatzea onartu duela egiaztatzen duen ziurtagiri bat aurkeztuz. Ziurtagiri hori, fundazioko idazkariak egingo du, eta bere sinadura notario bidez egiaztatuko da, edo Euskal Autonomia Erkidegoko Fundazioen Erregistroko funtzionario batek legeztatuko du, edo langile baimendu batek, Eusko Jaurlaritzaren lurraldeko edozein erregistrotan, edo “Zuzenean” zerbitzuaren lurralde-bulegoetan”. |
Espedienteak arinago bideratzeko aukera ematen duen hobekuntza bat dela uste dugu. Halaber, interes orokorreko helburuak eta baliabide gutxi dituzten fundazio txikiei lana errazten die.
Bestalde, 3. atalak hau dio: “Patronatuko kidea den pertsona juridikoa ordezkatzen duen pertsona fisikoa izendatzeko eta onartzeko, aurreko paragrafoetan ezarritako baldintzak onartu beharko ditu. Ez da nahitaezkoa izango onarpen hori inskribatzea edo Babesletzari aurkeztea, ikuskatzeko helburuak direla medio Babesletzak egiaztatzea eskatzen ez badu salbu. Nolabaiteko kontraesana ikusten dugu artikulu honek Patronatuko kideen onartzea eta uko egitea arautzen duen zehaztasunaren eta ez inskribatzeko aukera horren artean.
17. art. Patroiaren doakotasuna
Hauxe ezartzen da: “sortzaileak kontrakoa ezartzen ez badu, Patronatuak ordainsaria ezar diezaieke patroiei fundazioan bere eginkizunetatik kanpo ematen dituzten zerbitzuen truke. Erabaki hori legez ezartzen den epearen barruan jakinarazi beharko dio Babesletzari”.
Gure ustez, aipatzen den garapen-arauaren zehaztugabetasunak ziurtasunik eza eragiten du, eta komenigarria izango litzateke Legeak berak epe hori finkatzea.
18. art. Eskumenak eskuordetzea eta ahalordetzeak
Artikuluaren hasieran hau dio: “Patronatuak bere kide bati edo gehiagori eskuordetu ahalko dizkie bere eskumenak, estatutuek berariaz debekatzen badute izan ezik. Patronatuko kide bati baino gehiagori eskuordetzen badizkio, batzorde betearazle edo delegatu bat edo batzuk sortuko dira, eta batzorde horiek fundazioaren estatutuetan arautu beharko dira”.
Batzorde horiek hobeto eratuta egon beharko luketela uste dugu, beraien funtsezko eginkizunak zehaztuta, eta Patronatuak onartutako barneko funtzionamendu-arautegi baten bidez arautuko direla esan beharko litzateke, kapital-sozietateetan egiten eta orain arte indarrean egon den arautegian ezartzen den moduan.
Gero, eskuordetu ezin diren zenbait eginkizun aipatzen dira, eta hori kontuan hartuz, ia ezer ezin dela eskuordetu esan dezakegu. Horien artean, jarduera-plana eta estatutuen aldaketa daude. Bi kasuetan, kontuetarako xedatzen den moduan, onartzea ez litzatekeela eskuordetu behar uste dugu.
19. art. Beste organo batzuk
Kudeaketa arrunta gerentzia baten esku utz daitekeela ezartzen da, eta gerentzia horren izendatzea eta kargu-uztea Babesletzari jakinarazi behar zaizkiola. Horrez gain, kudeatzaileari emandako botereak Fundazioen Erregistroan erregistratu beharko dira.
Arraroa iruditzen zaigu aurreikuspen hori, eta ez dugu ulertzen zer ekarpen egiten duen, kudeatzailea nor den jakinaraztea eskatzen baitu, baina ez ordea erregistratzea (bere botereak, berriz, bai).
20. art. Patroiek kargua uztea
Patroiek kargua uzteko arrazoien artean hau dago: “kargua Lege honen 19. artikuluan ezarritako arduraz ez betetzea, ebazpen judizialean hala aitortzen bada” (1.d. atala). Gure ustez 19. artikulua hor aipatzea ez da zuzena, eta 22. artikulua aipatu beharko litzateke (Patroien erantzukizuna).
21. art. Patroiak ordezkatzea eta kargua kentzea
Lehen atalak ezartzen du patroiak estatutuetan ezarritako moduan ez badira ordezkatzen, Fundazioen Babesletzak hau egiteko eskumena izango duela: “fundazioaren gobernu- eta ordezkaritza-organo behin-behinean osatzen duten pertsonak edo pertsona izendatzeko, estatutu-aldaketa hori gertatu arte”. Halaber, Patronatuak fundazioa berriro ez badu osatzen, Babesletzak bere kabuz osatu ahalko du patroi kopurua, eta bideragarria ez dela ikusten badu, fundazioa desegitea eskatu ahalko du.
Babesletzaren protagonismo handiegia ikusten dugu fundazioen bizitzan. Batzuetan patroi egokia bilatzeko denbora behar da, eta ez dugu uste komenigarria denik justifikatu gabeko presioa izatea. Horrez gain, Babesletzaren esku hartzea justifikatu beharko litzateke, epeari, interes publikoko arrazoiei eta bestelakoei dagokienez. Bestalde, esku hartze hori “salbuespenez” gertatuko dela gaineratuko genuke.
22. art. Patroien erantzukizuna
Lehendabizi, hau ezartzen da: “Patronatuko kideek ordezkari leial baten arduraz bete beharko dute kargua”. Gure ustez, arduraren deskribapen zehaztugabea da, gainerako artikuluetan eskatzen den erantzukizun-maila handia kontuan hartzen badugu.
Halaber, urteko kontuak Fundazioen Erregistroan “behar den epean” ez aurkezteak (15 egun baliodun onartzen denetik, Lege-aurreproiektuaren 32. artikuluak ezartzen duen moduan) behar bezalako arduraz ez aritzea ekartzen du. Berriro diogu epe hori ez dela nahikoa, bai Erregistroa ixteko bai patroien arduragabekeria aitortzeko.
23. art. Akordioak hartzea
Artikuluak hau dio: “berariazko erregulaziorik egon ezean, administrazio-prozedurari buruzko legedian ezarritakoari jarraituko zaio”.
Fundazioak erakunde pribatu eta babesgabeak direla kontuan hartuta, zalantzak ditugu kasu honetan ordezko arautegia administrazio-prozeduraren legedia izan behar den ala ez.
27. art. Jaraunspenak eta dohaintzak
Artikulu honen 1. atalak honela dio: “patroiak Kode Zibilaren 1024. artikuluan eta, hala badagokio, foru arautegian aipatzen diren ekintzengatik gertatutako inbentario-onuraren galeraren erantzuleak izango dira fundazioaren aurrean”. Gure ustez, aipatutako ekintzak hitzez hitz jaso beharko lirateke artikulu honetan, erantzukizun handia ekartzen dutelako.
Horrez gain, 2. atalak hau ezartzen du: “Zamak dituzten legatuak edo kostu bidezko dohaintzak onartzen badira, eta jarauntsi, dohaintza edo legatuei uko egiten bazaie, Patronatuak Babesletzari jakinarazi beharko dio, hurrengo hamar egun balioduneko epean, eta Babesletzak dagozkion erantzukizun-egintzez baliatu ahalko da patroien kontra, haien ekintzak fundaziorako kaltegarriak badira, Lege honek ezarritako baldintzen arabera”.
Gure ustez, diskrezio tarte handiagoa eman behar zaie patroiei, Babesletzaren kontrola handiegia baita.
28. art. Jarduera eta funtzionamendu printzipioak
Fundazioen akordio-printzipioen artean hau dago: “jokabide-kodeetan eta funtzionamenduko jardunbide egokietan ezarritako zuzentarauak betetzea”. Orokortasun horrek ziurgabetasun juridikoa eragiten duela uste dugu, eta kode eta jardunbide egoki horiek “estatutuetan erabakiko direla” gaineratu beharko litzatekeela.
29. art. Diru-sarrerak eta errentak lortzea eta haien erabilera
Lehendabizi, artikulu honen 2. atalak hau ezartzen du: “Gutxienez, urteko ekitaldiaren soberakinaren % 70 bideratuko beharko da fundazioaren helburuetarako, diru-sarrera horiek lortzeko egindako gastuak kendu ondoren, eta emaitza eta sarrera horiek lortu diren ekitaldi hasieraren eta ekitaldi hori itxi eta hurrengo hiru urteen arteko epean aplikatuko dira”.
Batzorde honentzat hiru urteko epea oso epe laburra da (Estatuko arautegian bost urtekoa da). Ondarea urria bada baina lanak gehiago irauten badu, ez dago arrazoirik ordaintzera eta ekintza laburragoa izatera behartzeko. Horrez gain, epea luzeagoa bada, fundazioak bere sarrerak presio txikiagoarekin suspertzeko moduak bilatzeko aukera izango du.
Bestalde, laugarren atalak ezartzen du zuzkidura edo erreserbak handitzeko bideratu beharko direla, Patronatuaren akordioaren arabera, artikulu honen bigarren paragrafoan ezarritakoa betetzeko bideratu behar ez diren gainerako errentak edo sarrerak, administrazioaren gastuak kendu ondoren, eta horren gehieneko ehunekoa araudiaren arabera ezarriko dela.
Argitu behar da aplikatu gabeko errenta edo sarrerengatik gertatutako zuzkiduraren edo erreserben gehikuntzaren gehieneko ehunekoari buruz ari den ala ez. Horrez gain, araudiaren bidez ez dela ezarri behar uste dugu, funts horien kudeaketari autonomia kentzen diolako.
31. art. Kontabilitatea
Bigarren ataleko bigarren paragrafoa honela osatzea proposatzen dugu, argiagoa eta egokiagoa izan dadin, Fundazioen abenduaren 26ko 50/2002 Estatu Legearen 25. artikuluan ezarritakoaren arabera:
| “Urteko kontuek, balantzea, emaitzen kontua eta txostena barne hartzen dituztenek, batasun bat osatzen dute, eta argi idazteaz gain, fundazioaren ondarea, finantza-egoera eta emaitzak leialki erakutsi beharko dituzte.” |
32. art. Urteko kontuak aurkeztea, uztea eta jakitera ematea
Artikulu honen 1. atalak hau dio: “urteko kontuak onartu eta hurrengo hamabost egun baliodunetan, behar bezala sinatutako kontu horiek onartzeko eta emaitzak aplikatzeko hartutako akordioen ziurtagiria, eta hala badagokio, kontu bateratuak, aurkeztuko ditu fundazioaren Patronatuak, Fundazioen Erregistroan uzteko…”. Gure ustez, epe laburregia da (kapital-sozietateetan hilabete bat ematen da), batik bat fundazio guztiek ez dutelako berezko administrazio-egiturarik hain zorrozki betetzeko.
33. art. Kontu-ikuskaritza
Lehendabizi, lehen atalean, Euskal Autonomia Erkidegoko Fundazioen Erregistroan izena emandako fundazio guztien urteko kontuek kanpoko ikuskaritza bat izango dutela esaten da, ekitaldia itxitakoan, zenbait kasuren barruan daudenak izan ezik. Ez dugu ulertzen fundazioak justifikatu beharreko salbuespen negatiboa. Gure ustez, egokiagoa izango litzateke ikuskaritza bat noiz den nahitaezkoa adieraztea.
Kanpoko ikuskaritza ez egiteko kasuen artean hau dago: “Enpresa-jarduerak ez egitea, edo kideen erantzukizuna mugatuta duen edozein sozietatetan % 5tik beherako partaidetza izatea”. Fundazioaren helburuekin lotutako enpresa-jardueretan % 5etik gorako partaidetza izateagatik kontu-ikuskaritza egin behar izatea ez dirudi justifikatuta dagoenik. Gure ustez, eragin ekonomiko handiagoa izan behar du (partaidetza handiagoa, edo fundazioaren diru-sarreretan % 20tik gorako eragina izatea, esaterako). Fundazioen gizarte-ekintzaren autofinantzazioa sustatu behar da gure ustez, eragozpen handirik jarri gabe.
Aipatutako salbuespenaren beste kasu hau da: “onuradunen ordaindutako zerbitzuen bolumena edo kopurua fundazioak doan egindakoena baino askoz ere handiagoa ez izatea”. Ez dugu ulertzen puntu hau; argiago idatzi behar da.
Gero, 2. atalak ezartzen du aipatutako baldintzak bete arren, zenbait kasuren barruan dauden fundazioen kontuak ere ikuskatuko direla.
- Kasu horien artean dago honako hau: “fundazioaren egoera-balantzearen aktiboaren partiden balio osoaren % 50 gutxienez, erakunde publikoek emandakoa izatea”.
Gure ustez, fundazioaren diru-sarrerak kuantifikatu nahi badira, erakunde publikoetatik etorritako funtsen zenbateko bat finkatu beharko litzateke, eta ez ehuneko bat. Fundazio askok (garapenerako lankidetza eta hezkuntzako guztiak esaterako) funts publikoak behar dituzte, eta batzuek oso baliabide gutxi dituzte. Ikuskaritza baten kostua kontuan hartuz, ikuskaritza egitera behartzeko, jatorri publikoko funtsen gutxieneko zenbateko bat finkatu beharko litzatekeela uste dugu. - Gero, beste kasu bat aipatzen da: “Lege honen 33. artikuluan aipatzen den kontratuaren edo kontratuen prezioak ekitaldiko gastu guztien % 15 baino gehiago ekartzen badu”. Artikulu hori aipatzea gaizki dagoela eta balorazio egokia egiteko argitu beharko litzatekeela uste dugu.
- Halaber, kanpoko kontu-ikuskaritza egingo zaie “Babesletzaren iritziz, egoera bereziak badaude” Kasu honetan, Babesletzak horren arrazoia jasotzen den justifikazio bat egingo du, eta kontuen ikuskaria izendatuko du”. Ez dugu ulertzen derrigortasun hori, eta gure ustez, fundazioari berari bere kabuz erabakitzeko aukera emango beharko litzaioke, edo bestela, “egoera bereziak” zer diren argitu beharko litzateke.
- Bestalde, Patronatuak borondatez gehiengo soilaz hala erabakitzen badu, ikuskaritza egitera behar dezakeela jasotzen da. Gure ustez, ezarri beharko litzateke borondatezko ikuskaritza nahitaez egin behar ez izatea, eta beste arrazoi batzuengatik egin behar izatea. Bestalde, ez luke gehiengo mota aipatu behar; egokiagoa deritzogu hori estatutuetan arautzea, eta ezer ez bada esaten, botoen gehiengoak hartuko duela erabakia.
Azkenik, artikulu honen 4.atala honela osatzea iradokitzen dugu:
| “4. Fundazioek urteko kontuekin batera kanpo-ikuskaritza aurkeztu beharko dute lege honetan ezarritakoaren arabera nahitaezkoa bada, edo borondatezkoa bada, hala egitea erabakitzen badu. Artikulu honetan kanpoko ikuskaritza aurkeztu behar ez izateko ezarritako baldintzak betetzen badira, ziurtagiri batean adierazi beharko dute kontu horiekin batera”. |
Berriro diogu kontrol eta baldintza zorrotzegiak ezartzen direla nahitaezko ikuskaritzan, beste arauetan egiten denaren aldean.
35. art. Nahitaezko liburuak
Hau esaten da: “fundazioek akta-liburu bat izan beharko dute, eta liburu horretan, Patronatuaren eta fundazioaren gainerako organoen bileren akta guztiak jasoko dira. Akta horiek, estatutuetan ezartzen den moduan legeztatu beharko dira eta hori egon ezean, idazkariak sinatu eta Presidenteak oniritzia eman beharko dute”.
Xedapen hori argiagoa izan beharko litzateke. Zehaztu beharko luke “legeztatu” beharko direla dionean sinatu behar direla esan nahi duen ala ez.
36. art. Autokontratazioa
Lehendabizi, hau ezartzen du: “Patronatuko kideek edo haren ordezkariek ezin izango dute fundazioarekin kontratatu, bere izenean edo hirugarren pertsona baten izenean, Babesletzak baimenik ez badu, legez ezartzen den epean”.
Kasu honetan, etorkizuneko arautegiak ez lirateke baztertu behar, eta egokiagoa izango litzateke ezartzea Patronatuak, bere arauen arabera, kontratazioa baimendu beharko duela, gastuen partidetan zenbateko handiak badira.
Ondoren, kontratazio hori, fundazioaren helburuak lortzeko izango dela eta merkatuaren baldintzen arabera egingo dela esaten da, “fundazioaren kontratazioaz arduratzen den pertsonaren edo organoaren aldez aurretiko akordioaren bidez”. Gure ustez, argiago azaldu beharko litzateke hori, eta zer helburu bilatzen den ere azaldu.
Azkenik, baimena emateko espedientea Fundazioen Babesletzak ebatziko duela ezartzen du, arrazoiak azalduz eta interes-gatazkarik egon ez daitezen kontuan hartuz. Ebatzitzat hartuko da eskaera aurkezten denetik hiru hilabete igarotakoan erantzunik ez bada jasotzen.
Batzorde honen ustez, Babesletzak aurretik esku hartu behar duen kasuetan, epearen arintasuna bermatu behar da, eta kasu honetan, edozein erakunderen bizitza ekonomikoan hiru hilabeteko epea gehiegizkoa da.
38. art. Bat-egitea
Hirugarren atalak hau ezartzen du, zenbait kasutan: “bat egiteko Babesletzak aurretik onartu beharko du, eta ebazpen ziodunaren bidez bakarrik aurka egin ahalko dio, hiru hilabeteko epean, baimen-eskaera jakinarazten den egunetik hasita”.
Aurreko 36. artikuluan azaldutakoa errepikatzen dugu, izan ere, gehiegizko epea da. Babesletzaren baimena eskatzea berria da, eta funtsezkotzat hartzen bada, arinago egin beharko litzateke.
39. art. Zatitzea
Hau esaten da: “zatitzea Patronatuaren akordio ziodunaren bidez egin beharko da, eta Babesletzak onartu beharko du”.
Gure ustez, ez da aurretiko baimena; berrespena da (fundazioaren desegitearen kasuan gertatzen den moduan, 41.2. artikuluan ezarritakoaren arabera), eta baimena izango balitz, Babesletzaren gehiegizko kontrola ekarriko lukeela uste dugu. Argiago jaso beharko litzatekeen kontua da.
42. art. Likidazioa eta desagertzea
Ezarritakoaren arabera, fundazio batek hiru urteko epea du likidatzeko, eta epe hori igarotakoan, Babesletzak agintari judizialak esku hartzea eska dezake. Horrez gain, likidazioak eskritura publikoaren bidez egingo dira, eta akordioa Euskal Autonomia Fundazioen Erregistroan gordeko da, Babesletzak bere txostena egin ondoren. Batzorde likidatzaileak, edo hala badagokio, Patronatuak, Fundazioen Erregistrora joan beharko du, eta bestelako agiriez gain, onartutako eta Babesletzak berretsitako likidazio-balantzea aurkeztu.
Berriro ere diogu arau horrek protagonismo handiegia ematen diola Babesletzari. Hala eta guztiz ere, ulertzen dugu aurreikuspenik ez dagoenez, ez duela aukerarik hartutako likidazio-akordioen kontra egiteko.
43. art. Likidatzaileak. Eskumenak
Artikulu honetan hau ezartzen du aurreproiektuak: “batzorde likidatzaileak telematikoki eta berehala jakinarazi beharko dizkio Erregistroari egindako eragiketak”. Betebehar horri gehiago zehaztu eta argiago jaso beharko litzateke.
50. art. Babesletzaren eginkizunak
Gogoeta Orokorretan Babesletzari emandako eginkizunari buruz adierazitakoaz gain, artikulu honen 6. atalak arautzen duen “fundazioak zaintzeko” eginkizunari dagokionez, gure ustez, honela osatu beharko litzateke “fundazio bakoitzak helburuak bete ditzala arduratzea” eskatzen duen eginkizuna (6.a. puntua):
| “a) Fundazio bakoitzak helburuak bete ditzala arduratzea, sortzaileak adierazitako edo estatutuetan jasotako borondatearen arabera“. |
Halaber, ondoren, honako hau dio: “Babesletzak, erregistroan erregistratu aurretik, nahitaez jakinarazi eta onartuko ditu fundazioaren helburuak eraketa-proiektuetan eta estatutuak aldatzekoetan, lege honek araututako baldintzen arabera, eta baita bat-egite, zatitze, aldatze eta desagertze proiektuetan ere”. Gure ustez horrela izan behar badu, eskumen horietarako epe bat finkatu beharko litzateke, eta horrez gain, zioak jaso beharko lirateke txostenean.
Zazpigarren atalean arautzen den fundazioen ikuskatzeko eginkizunari dagokionez, ez dakigu inspektore talde bat sortuko den eta berariazko prozedura-arautegi bat aterako den, arauak ez baitu argitzen.
51. art. Babesletzaren esku hartzea eta jarduerak egiaztatzea
Babesletzak, irregulartasunen zerrenda baten aurrean, jarduerak egiaztatzeko espediente bat hasiko duela ezartzen da, eta espediente hori, “Legea garatzen duen Arautegian ezarritako prozeduraren bidez” egingo dela. Esan gabe doa hori ez dela abian jarriko arautzen duen arautegi bat izan arte, segurtasun juridikoaren onerako, baina agian argiago jaso beharko litzateke.
Artikulu honen 2. atalak dio espedientea Babesletzaren ebazpenaren bidez amaituko dela, eta kasuak ez badira egiaztatzen, neurri zuzentzaileak hartzen badira, edo kasuak frogatuta geratu direla ezartzen duen ebazpena ematen bada, artxibatuko dela. Horrela, dagokion fundazioa hurrengo Urteko Ikuskapen Planean sartzea erabakiko du.
Gure ustez, zuzenagoa izango litzateke aipatutako ikuskapen planean sartzea “erabaki dezakeela” ezartzea, testuan ez delako hain zehatza.
52. art. Babesletzaren esku hartzea fundazioen irregulartasun larrien aurrean
Hirugarren atalak hau ezartzen du: “Babesletzak horren berri eman gabe esku hartu ahalko du bereziki larriak diren kasuetan, eta Patronatuaren eskumenak kendu eta bere gain hartuko ditu. Horrez gain, Epaileari berehala jakinaraziko du zer erabaki hartu duen…”.
Funtsezkoa da jakitea zer diren “kasu bereziki larriak“, eta horrez gain, “horren berri eman gabe” esan ordez, “aldez aurretik jakinarazita” jarri beharko litzateke.
53. art. Babesletzaren baimenak. Administrazioaren isiltasuna
Hiru hilabete igarotakoan berariazko ebazpenik egon ezean Babesletzaren baimenak ez onartutzat hartuko direla ezartzen da.
Gure ustez, herri administrazioen gardentasunaren, eraginkortasunaren eta arintasunaren onerako, emandako epean (luzeegia), jasotako eskaerak aintzat hartu beharko lirateke, hau da, isiltasun positiboa izan beharko luke.
57. art. Erregistroaren eginkizunak
Erregistroaren eginkizunen artean hau dago: “urteko kontuen gordailatzea eta Patronatuak onartu duela egiaztatzen duen ziurtagiria jasotzea, aurkeztutako agiriak legeak eskatutakoak direla egiaztatzeko. Patroien botoaren zentzua jasoko da, patroiek estatutuen bidez araututako aurrerapenarekin hori egiteko beharrezko informazioa izan ez badute salbu, eta abstenitu edo kontrako botoa eman duten patroiak identifikatuko dira”.
Positibotzat jotzen dugu akordioak kontrako botoaren zioak jasotzea, patroiak azaltzea erabaki badu. Hala ere, artikulu honetan xehetasun gehiegi ematen dira, eta ez dugu hori egiteko arrazoirik ikusten.
60. eta 61. artikuluak Fundazioen Euskal Kontseilua
Fundazioen Euskal Kontseilua, Herri Administrazioaren kontsultarako, aholkularitzarako eta hedatzeko kide anitzeko organoa, eginkizun hauen sortu da fundazioen euskal esparruan:
a) Arautegiari buruzko aholkuak eta informazioa ematea.
b) Herri administrazioei proposamenak egitea.
d) Fundazioak sustatzea eta bultzatzea.
e) Indarreko xedapenek ematen dizkioten gainerakoak.
Bere irizpen batzuetan adierazi dugunez, ez dugu uste komenigarria denik kontsultarako administrazio-organoak ugaritzea, izan ere, kostua ekartzen dute, eta askotan, oso zaila da justifikatzea elkarrizketa kolektiborako gaitasuna duten elkarteak daudelako jadanik.
63. art. Euskal Autonomia Erkidegoko sektore publikoaren fundazioen araubide juridikoa
Gogoeta orokorretan sektore publikoaren fundazioetako langileei buruz adierazitakoa berretsiz, artikulu honen lehen atala testu honekin osatzea gomendatzen dugu:
“Langileak hautatzekom dagokion deialdiaren berdintasun, meritu, gaitasun eta publizitate printzipioei jarraituko zaie.
Halaber, kontratazioa egiterakoan, publizitate, lehia eta objektibotasun printzipioak kontuan hartuko dira, egin beharreko jardueraren izaera printzipio horiekin bat etortzen bada salbu“. |
64. art. Sektore publikoaren fundazioen betebeharrak
Artikulu honen bi paragrafoetan baldintza bera errepikatzen da, ezer berririk gehitu gabe. Agian egokiena biak testu bakar batean bateratzea izango litzateke.
Bestalde, 2. atalean dio fundazio horiek “egiten dituzten kontratazioek lizitazioak ikusteko askatasun printzipioari, prozeduren publizitate eta gardentasun printzipioari, eta bazterkeriarik ezeko eta berdintasun printzipioei jarraitzen dietela bermatu beharko dituztela”. Gure ustez, egokiagoa izango litzateke kontratazio horiek sektore publikoaren kontratuen arautegiari jarraitu beharko diotela adieraztea.
65. art. Banku fundazioak
Mota honetako fundazioak Aurrezki Kutxen eta Banku Fundazioen abenduaren 27ko 26/2013 Estatu Legean arautu ziren lehen aldiz, eta oinarrizko legedia dutenez, han ezarritako arauei jarraitzen diete. Hauxe ezartzen da 33. artikuluan: “Banku fundazioek lege honetan ezarritako araubide juridikoari jarraituko diote, eta hori egon ezean, Fundazioen abenduaren 26ko 50/2002 Legeari edo aplikatzekoa den autonomiako arautegiari”.
Horrela, Fundazioen abenduaren 26ko 50/2002 Legean mota horretako Fundazioei buruzko zortzigarren xedapen gehigarria sartu zuten: “Banku fundazioek Aurrezki Kutxen eta Banku Fundazioen 26/2013 Legean ezarritakoari jarraituko diote”.
Halaber, Justizia Ministerioak jendaurrean ikusgai jarri duen fundazioen Lege-aurreproiektuaren zirriborroan kanpoan uzten dira berariaz bederatzigarren xedapen gehigarrian, eta aurretik aipatutako 26/2013 legera jotzen dute.
Bestalde, Eusko Jaurlaritzaren Ogasun eta Finantza Sailak, bere eskumenez baliatuz, Euskal Autonomia Erkidegoko Aurrezki Kutxen eta Banku Fundazioen Lege aurreproiektuaren kontsulta-prozesua hasi du berriki, eta 68. artikuluan honela dio:
“1.- Beraien eginkizunak Euskal Autonomia Erkidegoan nagusiki garatzen dituzten banku fundazioek lege honetan, aurrezki kutxen eta banku fundazioen abenduaren 27ko 26/2013 Legean, eta horien gehigarri gisa, Euskal Autonomia Erkidegoan aplikagarria den fundazioei buruzko arautegian ezarritako araubide juridikoari jarraituko diote.
2.- Euskal Autonomia Erkidegoan egoitza duten eta aurrezki-kutxa izatetik banku-fundazio izatera pasa diren fundazioek lege honetan banku-fundazioetarako ezarritako araubide juridikoari jarraituko diote, eta gehigarri gisa, Euskal Autonomia Erkidegoan aplikagarria den fundazioei buruzko arautegiari.”
Halaber, Lege-aurreproiektu honen Lehen Azken Xedapenean Euskal Autonomia Erkidegoko Fundazioen indarreko legediaren aldaketa bat sartzen da (12/1994. Legea) aplikazio-esparruari buruzko 2. artikuluan, beste atal batekin. Honela dio: “Beraien eginkizunak Euskal Autonomia Elkartean nagusiki garatzen dituzten banku-fundazioek eta lurralde esparru horretan egoitza soziala duten eta aurrezki-kutxa izatetik banku-fundazio izatera pasa diren fundazioek Euskal Autononia Erkidegoko aurrezki-kutxei eta banku-fundazioei buruzko …………/2014 Legean ezarritakoari jarraituko diote”.
Horregatik guztiagatik, aukerak eta segurtasun juridikoa kontuan hartuz, Irizpen honen Lege-aurreproiektuan 65. artikulua kentzea eta testu hau duen Xedapen Gehigarria gaineratzea proposatzen dugu:
“Xedapen gehigarria
Banku Fundazioek Euskal Autonomia Erkidegoko indarreko legedian ezarritakoari jarraituko diote; hori egon ezean, Aurrezki Kutxen eta Banku Fundazioen 26/2013 Legeak ezarritakoari, eta gehigarri gisa, Euskal Autonomia Erkidegoan aplikagarria den fundazioei buruzko arautegiari.” |
V.- ONDORIOAK
Euskadiko Ekonomia eta Gizarte Arazoetarako Batzordearentzat egokia da “Euskal Autonomia Erkidegoko Fundazioen Lege-aurreproiektua” bideratzea, kontsultarako organo honek egin dituen gogoetak kontuan hartuta.
Bilbon, 2015eko otsailaren 25ean
Presidentearen O.E
Francisco José Huidobro Burgos | Idazkari Orokorra
Emilia Málaga Pérez |
 |  |