ZIURGABETASUNA
ETORKIZUNEAN
Memoria
honen orrialdeetan kontsulta daiteke Euskadiko Ekonomia eta Gizarte
Arazoetarako Batzordeak pandemiaren bigarren urtean Euskadik izan
duen errealitate soziala eta ekonomikoa aztertzeko egin duen
azterketa zehatza. Txertoa iritsita, itxaropena zabaldu zen COVID-19a
atzean uzteko eta etorkizunari begira nolabait baikor izateko, baita
maila ekonomikoan ere. Hala ere, EAEko ekonomiak hazkundea izan
bazuen ere, pandemiaren seigarren boladak, energiaren prezioaren
igoerak eta 2021eko amaierako hornidura eskasiak susperraldiaren
indarra mugatu zuten.
2022an
eta pandemiak aurrera egin ahala, ziurgabetasunez beteta jarraitzen
du etorkizunak. Testuinguru horretan, uste dugu krisitik irtetea
aprobetxatu behar dela hobetzeko, eta formula ekonomiko eta sozial
berritzaile, iraunkor eta inklusiboen alde egin dezaten bultzatu nahi
ditugu administrazio publikoak, elkarrizketa soziala eta negoziazio
kolektiboa sustatzeko eta lankidetza-harremanen alde egiteko.
Memoria
honetan agerrarazi dena ikusita, egiazta daiteke ezen, pandemiaren
aurreko jarduera ekonomikoaren mailara iritsi ez bada ere, ekonomia
eta enplegu adierazleak nabarmen hobetu zirela Euskadin 2021ean
(BPGd-aren % 5,6ko igoera eta enpleguaren % 1,5eko hazkundea izan
ziren). Gogorarazi behar da politika monetarioak eta fiskalak
jarduera ekonomikorako euskarri erabakigarriak izaten jarraitu
zutela, baita aldi baterako lan erregulazioko espedienteek ere,
aurreko urtean baino gutxiago izanik ere, nabarmen murriztu baitzuten
lanpostuen galera. Era berean, gure kezka nabaria da egungo
inflazioagatik, eta akordioak lortzeko eta sortutako egoera ahalik
eta ondoen gainditzeko aukera emango duten neurriak hartu behar
direla uste dugu.
Pandemiaren
ondoriozko erronkez gain, Euskadik aurre egin behar die sistema
ekonomikoaren eraldaketa global sakonaren ondoriozko erronka berriei,
eta horrek aukera berrietarako ateak ere irekitzen ditu. Hori dela
eta, Kontseiluak Europako Next Generation funtsek eskaintzen dituzten
aukerak baliatu eta zuhur jokatzeko deia egiten dugu, trantsizio
teknologiko-digitala, energetiko-ingurumenekoa eta
demografiko-soziala bultzatuko duten estrategiak ezartzeko.
Etorkizunaren diseinua trantsizio horiek zehaztuko dute, eta funtsek,
bai kantitatean bai diseinuan aurrekaririk ez duen Europako
erantzunak, trantsizio horiek erraztuko dituzten errailak jartzea
lortu behar dute, baita ezinbestean ekarriko dituzten doikuntzengatik
gizartearen zati bat ahaztea eragotzi ere.
Oro
har gertatutakoaren ildotik, eta hainbat eremutan datuak gogorrak
izan arren, demografikoa nabarmendu nahi nuke batez ere. Pandemiaren
giza eragina hain handia izaten ari da, ezen denbora bat igaro
ondoren bakarrik izango baikara gai pandemiaren ondorioak
lasaitasunez ebaluatzeko, eta ezin izango dira estatistiketan
bakarrik neurtu. Heriotzen zifra berriez gain, jaiotza-tasa txikiaren
eta biztanleriaren zahartze progresiboaren ondoriozko erronka
demografikoa ere gehitu behar da. Horregatik, ezinbestekoa da
demografia eta migraziorako eredu orokorra, politika publikoak
zeharka eta modu koordinatuan orientatzea ahalbidetuko duena.
Horrekin lotuta, erronkari heltzeko tresnak zehazten hasi dira.
Gizartearen
egoerari dagokionez, 2021. urteak agerian utzi du gizarte-babeseko
sistema sendoa izateak duen garrantzia, gure gizarteak dagoeneko bere
gain hartutako erronkei, gero eta behar handiagoei eta erronka eta
errealitate berri posibleei aurre egiteko. Azpimarratzekoa da,
COVID-19ak eragindako krisia hasi zenean, EAE abiapuntu onean zegoen
erronka berriei aurre egiteko, eta, beraz, pandemiaren hasieratik ez
da bizi-maila orokorra nabarmen jaitsi.
Amaitzeko,
memoria hau irakurtzen jarraitzera gonbidatzen zaituztet, eta
Euskadiko EGAB osatzen dugun eragile sozial eta ekonomikook
identifikatu ditugun erronkak, eta horri buruz ditugun gogoetak ere
proposamenak ezagutzera. Gure zeregina da iturri ofizialek
argitaratutako estatistikei eta informazioei balio erantsia ematea,
haien bilakaera denboran testuinguruan jarrita, aurrerapenak eta
atzerapausoak egiaztatuta, eboluzioei aurrea hartuta eta oharrak eta
gogoetak txertatuta, modu kontrastatuan eta adostuan.
Eskerrak
eman nahi dizkiet, besterik gabe, memoria hau egiteko ardura duen
Euskadiko Ekonomia eta Gizarte Arazoetarako Batzordeko kideei eta
Kontseiluko langileei. Eskerrik asko, bene-benetan, egindako
lanagatik eta inplikazioagatik.
(Dokumento
osoa eskuragarri)
(Laburpena
eta Ondorioak)